Tại huyện Bá Thước, một trong sáu huyện đặc biệt khó khăn của tỉnh Thanh Hóa, chương trình giảm nghèo hiệu quả đang được triển khai, với mục tiêu không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn duy trì sự bền vững.
Chương trình giảm nghèo giai đoạn 2021-2025 đã có sự thay đổi căn bản so với các giai đoạn trước. Thay vì hỗ trợ đơn thuần, cơ chế hỗ trợ hiện tại yêu cầu người dân phải đáp ứng các điều kiện nhất định. Điều này không chỉ tập trung vào việc giảm nghèo về thu nhập mà còn nhằm đảm bảo rằng các hộ gia đình đã thoát nghèo sẽ không rơi vào tình trạng tái nghèo.
Để hỗ trợ các hộ dân thoát nghèo và không tái nghèo, huyện Bá Thước đã tăng cường nguồn vốn giảm nghèo thông qua ngân hàng chính sách xã hội, với tổng số vốn hơn 710 tỷ đồng. Số tiền này được tập trung vào việc hỗ trợ tạo sinh kế và việc làm mới, nhằm cung cấp nền tảng vững chắc cho người dân xây dựng cuộc sống bền vững.
Bà Bùi Thị Hoa, Phó Bí thư Huyện ủy Bá Thước, nhấn mạnh: "Để các hộ dân thoát nghèo và không tái nghèo, huyện Bá Thước đã tăng cường nguồn vốn giảm nghèo thông qua ngân hàng chính sách xã hội với hơn 710 tỷ đồng, tập trung hỗ trợ tạo sinh kế, việc làm mới".
Đa dạng các mô hình phát triển kinh tế
Để giúp các hộ dân tại các vùng khó khăn, miền núi, và biên giới thoát nghèo một cách bền vững, việc chỉ trồng một loại cây hay nuôi một loại con không còn đủ. Thay vào đó, cần có sự đa dạng các mô hình phát triển kinh tế để mở ra nhiều cơ hội và hướng đi mới cho các hộ nghèo, cận nghèo. Tại tỉnh Nghệ An, nơi có nhiều xã biên giới và miền núi khó khăn, nhiều mô hình phát triển kinh tế đã giúp các hộ dân thoát nghèo và duy trì sự ổn định.
Anh Nguyễn Đức Tính, từ xã biên giới Thanh Đức, Thanh Chương đã thả rông cả trăm con lợn rừng lai và gà rừng trên các đồi trồng keo và chè. Trong khi đó, anh còn nuôi tới 400 con nhím trong trại của mình. Không sử dụng thức ăn chăn nuôi công nghiệp, anh Tính tự chế biến thức ăn sinh học cho vật nuôi. Nhờ sự sáng tạo này, anh bán sản phẩm ra nhiều tỉnh và thu nhập hàng năm từ 250-300 triệu đồng. Anh Tính cho biết, khó khăn nhất là kỹ thuật và vốn, nhưng nhờ sự hỗ trợ của Nhà nước với các khoản vay tín chấp, anh đã vượt qua.
Ông Trương Văn Chất tại xóm Đồi Chè, xã Giai Xuân, Tân Kỳ, đã quyết định thay đổi mô hình canh tác truyền thống. Thay vì trồng mía, keo, sắn như nhiều hộ khác, ông Chất đã lật cả vườn để trồng chuối Nam Mỹ trên diện tích hơn 2 ha. Dù đã ngoài 60 tuổi, ông và vợ vẫn quần quật làm việc với vườn chuối. Mỗi năm, sau khi trừ hết chi phí, ông để lại được khoảng 200 triệu đồng. Ông cho biết, không chỉ vì danh tiếng mà vì quyết tâm thoát khỏi tập quán cũ và thử nghiệm mô hình mới để có thể vươn lên.
Để đẩy nhanh tốc độ giảm nghèo ở các huyện biên giới và vùng khó khăn, tỉnh Nghệ An đã phân bổ hơn 13.300 tỷ đồng từ vốn chính sách xã hội cho vay, nhằm phát triển kinh tế và tạo việc làm cho hơn 240 nghìn hộ nghèo, cận nghèo, và đối tượng chính sách. Đây là nguồn lực quan trọng giúp người dân có động lực đầu tư vào các mô hình kinh tế mới và bền vững.
Một ví dụ điển hình là mô hình ươm keo giống tại địa phương, mang lại thu nhập lên tới 300 triệu đồng mỗi năm và tạo ra 10 việc làm cho lao động tại chỗ. Đây là minh chứng cho sự thành công của các mô hình mới trong việc giảm nghèo bền vững ở nông thôn và miền núi.
Tăng nguồn lực cho giảm nghèo
Để giảm nghèo một cách nhanh chóng và bền vững, việc tăng cường nguồn vốn cho các chương trình hỗ trợ là rất quan trọng. Đảng, Nhà nước, và Chính phủ đã chỉ đạo hệ thống ngân hàng chính sách xã hội và các địa phương tăng thêm nguồn vốn để tạo sinh kế và việc làm tại các vùng khó khăn. Nhờ đó, hơn 21 triệu hộ dân đã được vay vốn ưu đãi, hơn 3,1 triệu hộ đã vượt qua ngưỡng nghèo, và hơn 4,2 triệu lao động đã vay vốn để tạo việc làm.
Ông Lê Phi Lộc ở thôn Sơn Thủy, xã Tân Phúc, Lang Chánh, Thanh Hóa, là một ví dụ điển hình về hiệu quả của việc vay vốn ưu đãi. Nhờ khoản vay 100 triệu đồng từ chương trình tạo việc làm, ông đã mở rộng chuồng trại để nuôi tới 4000 con gà. Mỗi tuần, ông xuất chuồng một lần và thu nhập bình quân hàng tháng của ông lên đến gần 20 triệu đồng. Ông Lộc chia sẻ: "Chọn nuôi gà có thị trường ổn định, giúp gia đình có thu nhập tốt và con cái không phải đi làm xa."
Sự chăm chỉ và nỗ lực, cùng với việc thay đổi tư duy đã giúp nhiều hộ gia đình từ nghèo trở thành cận nghèo và rồi thoát nghèo. Tuy nhiên, để duy trì sự ổn định và tránh tái nghèo, cần có sự hỗ trợ tiếp tục. Ông Hoàng Văn Thanh, Chủ tịch UBND huyện Lang Chánh, cho biết, "Khi đã thoát nghèo và trở thành hộ trung bình, cần có thêm hỗ trợ để đảm bảo không tái nghèo."
Tại nhiều xã ở 6 huyện đặc biệt khó khăn của Thanh Hóa, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo vẫn trên 40%. Nhiều mô hình mới đang được áp dụng để thay đổi thói quen canh tác truyền thống như trồng mía, keo, luồng, sắn, với mục tiêu nâng cao thu nhập và giá trị sản phẩm. Sự thay đổi tư duy và chủ động từ chính người nghèo là yếu tố then chốt trong việc cải thiện cuộc sống.
Tính đến nay, không thiếu vốn cho giảm nghèo. 100% địa phương cấp tỉnh và cấp huyện trên cả nước đã bố trí ngân sách ủy thác qua ngân hàng chính sách xã hội, bổ sung nguồn vốn cho vay các chương trình giảm nghèo đạt trên 48.000 tỷ đồng. Tổng nguồn vốn các chương trình tín dụng chính sách hiện đạt trên 373.000 tỷ đồng, với tổng dư nợ cho vay gần 351.000 tỷ đồng. Đây là động lực tài chính quan trọng giúp giảm nghèo nhanh và bền vững tại các vùng khó khăn trên toàn quốc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!