“Văn Minh Lạc Việt” là cuốn sách của Phó giáo sư Nguyễn Duy Hinh, giới thiệu nguồn gốc của người Lạc Việt trong thư tịch cổ Trung Quốc và nền văn minh Lạc Việt, một nền văn minh có trình độ phát triển văn hóa cao nhất trong lịch sử phát triển tiền sử ở miền Bắc Việt Nam.
Ý tưởng về cuốn sách này có lẽ bắt đầu tử năm 1962, khi phó giáo sư Nguyễn Duy Hinh nhận nhiệm vụ nghiên cứu lịch sử cổ đại Việt Nam tại Viện Sử học. Nghiên cứu lịch sử đế quốc phong kiến Hán Đường bành trướng ra 4 phương, hàng trăm dân tộc bị lệ thuộc vào dân tộc Hán và hầu như tất cả đều Hán hóa, hòa nhập vào cộng đồng dân tộc Hán làm chủ thể. Duy nhất có hai dân tộc thoát khỏi vòng kim cô đó. Phía Đông Bắc là dân tộc Triều Tiên; phía Đông Nam là dân tộc Việt Nam ngày nay. Một câu hỏi cơ bản cần được giải thích, đó là vì sao gần 1000 năm bị phong kiến Hán – Đường Trung Quốc thống trị và văn hóa Hán – Đường tác động, chi phối mà dân tộc VN vẫn còn tồn tại cho đến tận ngày nay?
Cuốn sách Văn Minh Lạc Việt ra đời, nhằm lý giải câu hỏi đó.
Tác giả chọn xuất phát điểm là thời kỳ trước Hán (năm 111 trước Công nguyên làm mốc) để định ra vị trí của văn minh Lạc Việt trên thang bậc văn minh nhân loại nói chung trong quan hệ so sánh với văn minh Hán Đường đồng đại nói riêng. Tác giả chú trọng nghiên cứu văn hoá Việt Nam trước khi tiếp xúc với văn hoá Hán qua chính quyền đô hộ và qua con đường giao lưu văn hoá, xác định vốn văn hoá trước Hán của dân tộc ta, coi đó là bản sắc, bản lĩnh, cơ sở, động lực tồn tại của dân tộc Việt Nam.
Để thực hiện cuốn sách này, PGS Nguyễn Duy Hinh phải nghiên cứu một khối lượng đồ sộ thư tịch cổ Hán Đường và gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận các văn bản cần thiết cho việc tra cứu, so sánh, lý giải. Vì vậy, ông mong rằng có những ý kiến của những nhà nghiên cứu khác đưa ra những căn cứ và lý luận có sức thuyết phục để chứng minh sức sống dân tộc Việt Nam trải qua hai lần bị thống trị bởi những thế lực quân sự đương thời có nền tảng văn hoá cao hơn nước ta, là: đế quốc phong kiến Hán Đường và đế quốc tư bản chủ nghĩa Pháp.