Thời gian gần đây, câu chuyện lạm thu đầu năm học mới nóng lên đã khiến nhiều ý kiến cho rằng cần giải tán Hội phụ huynh, Ban đại diện cha mẹ học sinh. Nhiều người còn "tố" nguồn cơn của nạn lạm thu đầu năm học chính là do Ban đại diện cha mẹ học sinh, chính hội này đã "tiếp tay" cho Ban giám hiệu đề ra các khoản thu trái quy định, vô lý...
Ban đại diện cha mẹ học sinh chỉ xuất hiện 2 lần/học kỳ, kêu gọi đóng đủ loại phí
Đây là thực tế diễn ra ở rất nhiều trường ở các địa phương. Chị Kim Thu (Tân Lạc, Hòa Bình) có con đang theo học tại một trường THCS trên địa bàn cho biết, nhiều năm nay, trường THCS mà con chị theo học thường xuyên được ban phụ huynh kêu gọi đóng đủ loại phí. Những loại phí này không hề được hỏi ý kiến của phụ huynh trong trường mà hầu như chỉ được thông báo và vận động đóng vào ngày đi họp phụ huynh đầu năm. Thậm chí, số tiền được thu mang danh nghĩa là tự nguyện nhưng lại chia theo bình quân đầu người.
Chị Kim Thu cho hay: "Mấy năm nay con tôi đi học thì năm nào cũng đóng đủ thứ phí cho trường. Có nhiều loại phí như phô tô tài liệu, vệ sinh môi trường, hỗ trợ khen thưởng, ghế ngồi, camera, tivi.... Theo tôi được biết, những phí này do ban đại diện cha mẹ tổ chức thu chi nhưng phải dựa trên ý kiến của mọi người, vậy mà chúng tôi không hề nhận được một lời hỏi ý kiến, mọi loại phí cứ như mặc định là phải đóng. Thực sự rất bức xúc". Chị Kim Thu cho biết, điển hình như việc nhà trường thông báo phải mua đồng phục mới cho các con, ngay cả các học sinh năm trước vẫn mặc được đồng phục cũ vẫn phải mua đồng phục mới. Mặc dù nhiều phụ huynh đưa ra ý kiến nhưng ban đại diện cha mẹ học sinh lại gạt bay, và yêu cầu những người có ý kiến phản đối phải theo số đông.
"Trường con tôi là trường huyện cũng đâu nhất thiết phải đóng thêm tiền mua camera giám sát làm gì. Trong khi phần lớn các gia đình có con theo học tại đây đều là lao động tự do, cuộc sống không dư giả thì lấy đâu ra tiền đóng những thứ phí xa xỉ như vậy?" - chị Thu chia sẻ.
Danh sách những khoản thu tại một trường THCS thuộc tỉnh Hòa Bình
Chị Nguyễn Thị Hằng (Hà Nội) có con đang theo học tại một trường tiểu học cho hay, suốt 3 năm học, năm nào chị cũng phải đóng góp tiền mua trang thiết bị học tập mới cho trường lớp. "Năm nào họp phụ huynh chúng tôi cũng phải đóng tiền mua máy chiếu, ti vi, điều hòa cho dù các năm trước đều đã đóng. Lý do được đưa ra là vì thiết bị hư hao nhiều nên phải thay hoặc là tặng lại cho các lớp bé hơn thiết bị cũ... Tôi được biết, những khoản phí này đều là do Ban đại diện cha mẹ học sinh kêu gọi đóng, nhưng muốn chi tiêu thế nào thì phải thông qua Ban giám hiệu nhà trường. Tôi có cảm giác như chúng tôi không phải đóng góp tiền cho hội phụ huynh mà đang đóng tiền cho nhà trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh chỉ là bình phong để hợp thức hóa những khoản tiền này mà thôi".
Chị Hằng cho biết, Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường con chị thường chỉ xuất hiện 2 lần trong học kỳ, đó là đứng ra thu tiền đầu năm và thống kê chi tiêu, quyết toán vào cuối năm. Chị Hằng cho hay, bản thân chị và các bậc phụ huynh khác đều không tiếc tiền để chi cho con học hành, nhưng nếu phải đóng những khoản xa xỉ không cần thiết thì cần phải xem lại chức năng, nghĩa vụ và mức độ hiệu quả của Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Nhiều người cho rằng việc lạm thu đầu năm học chính là bởi Ban đại diện phụ huynh học sinh "tiếp tay" cho nhà trường.
Anh Nguyễn Văn Đình - một người tham gia Ban đại diện cha mẹ học sinh 2 năm vừa qua cho hay, quả thực tình trạng Ban đại diện phụ huynh trở thành bình phong để nhà trường thu các loại tiền có xảy ra. Đầu năm, Ban giám hiệu gặp Ban đại diện cha mẹ học sinh để phổ biến lại các khoản thu bắt buộc và các khoản thu thỏa thuận, tự nguyện. Nhưng những khoản thỏa thuận, tự nguyện lại được định mức sẵn, Ban đại diện phụ huynh hầu như không có cơ hội để thay đổi, chỉ còn cách thông báo đến phụ huynh và vận động nộp đủ tiền.
"Ban đại diện cha mẹ học sinh vốn dĩ là cầu nối giữa nhà trường, thầy cô và học sinh, thực hiện các hoạt động giáo dục các con ở trên lớp cũng như ở ngoài nhà trường. Vẫn có những Ban đại diện cha mẹ học sinh ở các trường hoạt động hiệu quả, làm đúng chức trách và dân chủ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ điều đó nên đã khiến Ban đại diện trở thành cớ để nhà trường thu thêm tiền đầu năm" - anh Đình bộc bạch.
Có nên phá vỡ cầu nối giữa gia đình và nhà trường?
Thực tế, vẫn còn đó các Ban đại diện cha mẹ học sinh hoạt động hiệu quả theo đúng quy định, nhà trường chỉ tổ chức thu các khoản bắt buộc, còn những khoản thu tự nguyện thì các phụ huynh sẽ lấy ý kiến thu hay không, thu bao nhiêu. Việc chi những khoản tiền nào cũng được làm rất minh bạch và cụ thể.
Cô Nguyễn Thị Huệ - Hiệu trưởng trường tiểu học Chu văn An (Hà Nội) cho biết, tại trường Chu Văn An, Ban giám hiệu nhà trường không hề xen vào các quyết định chi tiêu hay hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh. Cô Huệ cũng bày tỏ quan điểm, không nên xóa bỏ Ban đại diện cha mẹ học sinh vì những hoạt động và nhiệm vụ của tổ chức này hết sức cần thiết cho việc giáo dục học sinh: "Ban đại diện cha mẹ vốn dĩ là một tổ chức độc lập, có hoạt động riêng. Bản thân nhà trường cũng chỉ giám sát hoạt động thu chi của Ban đại diện cha mẹ mà thôi, không có sự can thiệp nào khác và phải rất khách quan. Ngoài ra, Ban đại diện cha mẹ cũng giúp ích rất nhiều trong việc bảo vệ quyền lợi của học sinh, thậm chí là giám sát những hoạt động giáo dục của nhà trường, đóng góp ý kiến để hoạt động giáo dục được tốt hơn. Thực hiện đúng những điều đấy thì không nên xóa bỏ Ban đại diện cha mẹ học sinh".
Theo Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT, Ban đại diện cha mẹ sinh ngoài việc quyết định chi tiêu phục vụ các hoạt động thì còn có nhiệm vụ chính là phối hợp với nhà trường để giúp đỡ, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh nghèo, khuyết tật; nâng cao trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ và giáo dục học sinh. Đây mới chính là nhiệm vụ cần được mọi người chú ý và xem trọng khi nhắc đến Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Để giải quyết được vướng mắc cho rằng Ban đại diện cha mẹ học sinh thu tiền "hộ" nhà trường, lãnh đạo Bộ Giáo dục đào tạo cho biết sẽ nghiên cứu bỏ quy định Ban đại diện cha mẹ học sinh thu tiền nhằm tránh việc để một số trường sử dụng hội phụ huynh lạm thu các khoản phí.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!