Theo ghi nhận của nhóm phóng viên VTV, căn nguyên của thực trạng trên có một phần tác động không nhỏ từ việc nhiều công ty không gia hạn được giấy phép khai thác và để không bị phá sản, họ phải cắt hợp đồng lao động với hàng trăm phu vàng. Đối với những phu vàng này, do không có việc làm ổn định và an toàn nên họ đành phải đầu quân đi khai thác vàng trái phép, để rồi nhận lấy những cái chết thương tâm.
Một ví dụ mới đây đó là cái chết thương tâm của những phu vàng huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình. Do không có được công việc ổn định từ các công ty khai thác vàng được cấp phép, nên những phu vàng đến từ huyện Kim Bôi đã phải tham gia vào đội quân khai vàng trái phép. Việc khoét núi khai thác vàng thủ công cộng với môi trường làm việc quá nguy hiểm, nên hậu quả mà những phu vàng này đã phải nhận lấy những cái chết đau lòng.
Cách nơi những phu vàng huyện Kim Bôi bị vùi lấp tại thôn 8 - xã Phước Hiệp, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam chưa đầy 1km, là những công ty khai thác vàng có quy mô lớn, được đầu tư trang thiết bị khai thác hầm lò khá hiện đại, đảm bảo an toàn tính mạng cho công nhân. Tuy nhiên, đã 2 năm nay, công ty này phải ngừng hoạt động do giấy phép hết hạn khai thác và họ chưa thể gia hạn được giấy phép do vướng phải những cơ chế.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng - PGĐ Công ty CP Khoáng sản SSG Sài Gòn - Chi nhánh Quảng Nam nói: “Công ty chúng tôi đã đầu tư hàng chục tỉ đồng cho việc khai thác, nhưng do giấy phép không gia hạn được nên đành phải ngừng hoạt động và cho công nhân nghỉ hết”.
Đối với những công ty thực thi đúng pháp luật là thế, còn trên thực tế, có không ít công ty vẫn cứ lén lút khai thác. Vấn đề này đã gây ra rất nhiều bất cấp từ công tác quản lý con người cho đến việc đóng thuế tài nguyên và cả việc quản lý chất nổ, hóa chất độc hại cùng nhiều vấn đề xã hội khác.
Trao đổi với các Sở - ngành liên quan của tỉnh Quảng Nam về thực trạng này, nhóm phóng viên được biết: Ngay từ những ngày đầu thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc không được cấp gia hạn giấy phép, khai thác khoáng sản, Quảng Nam nhận thấy những khó khăn phải đối mặt. Địa phương này đã có những kiến nghị gửi các Bộ ngành liên quan mong tìm hướng khắc phục. Tuy nhiên, đã nhiều năm những vẫn chưa được giải quyết.
Thiết nghĩ, không nên để thực trạng khai thác vàng trái phép kéo dài, cần phải có một tiếng nói chung giữa địa phương, doanh nghiệp và các Bộ ngành liên quan. Bởi đưa quy trình khai thác vàng ở các huyện miền núi Quảng Nam vào khuôn khổ để quản lý chặt chẽ thì sẽ hạn chế được nạn khai thác vàng trái phép bùng phát và cũng sẽ ngăn chặn được những cái chết thương tâm, quan trọng hơn là thu được một nguồn ngân sách lớn từ thuế tài nguyên.
Quý vị có thể theo dõi nội dung chi tiết và hình ảnh liên quan đến nội dung trên qua VIDEO chi tiết dưới đây: