Một ví dụ ở thị trường keo lá tràm - loại gỗ rừng trồng đang phát triển khá mạnh ở các tỉnh Nam Trung Bộ. Thời điểm này, nông dân ở vùng trồng keo lá tràm bắt đầu vào vụ thu hoạch với giá bán tương đối cao. Tuy nhiên, thu nhập thực sự của người trồng keo vẫn ở mức thấp.
Keo lá tràm khai thác xong phải mất nhiều công lao động mới di dời hết sản lượng keo đến chỗ đất bằng. Tại đây, xe thô sơ đến nơi phải thêm khâu bốc vác, trung chuyển, cuối cùng gỗ keo mới tập kết ở ven đường, để sau đó chính thức chuyển về nhà máy. Quá nhiều khâu, nhiều chặng. Mỗi khâu, mỗi chặng là một tốn kém. Cũng dễ hiểu, mức giá nhà máy thu mua là 1,2 triệu đồng/tấn keo lá tràm. Tuy nhiên, tiền vào túi của nông dân khi họ bán tại rẫy chỉ khoảng một nửa.
Việc trồng keo lá tràm tăng mạnh trong những năm qua ở 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa với diện tích hiện tại lên đến hàng chục ngàn ha. Do đây là cây dễ trồng nên nhiều nông dân mở rộng diện tích ngay ở những nơi cách trở, thậm chí lấn vào rừng nguyên sinh. Mặt trái đã lộ rõ, keo lá tràm trồng ở những nơi càng không thuận tiện về giao thông, càng tăng chi phí khai thác.
Lo ngại chi phí phát sinh nên nhiều nông dân đành lựa chọn bán nguyên rẫy keo lá tràm cho các vựa thu mua, tất nhiên, giá không thể cao. 1 ha lẽ ra có thể thu được 60 triệu đồng, bán cho các vựa chỉ khoảng 35 triệu đồng.
Như vậy, chi phí khai thác, chi phí trung chuyển làm đội giá thành keo lá tràm. Đây là lý do khiến cho mặc dù giá bán có cao nhưng thu nhập thực sự của người trồng keo chỉ ở mức lãi rất ít. Xét trên bình diện chung, cả nhà máy và nông dân đều không có lợi. Đây cũng là hạn chế nổi cộm đối với nhiều mặt hàng nông sản, nhất là khi vùng nguyên liệu cách xa nhà máy.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!