Năm 2024 đã dần khép lại với không ít khó khăn, thách thức, song nền kinh tế Việt Nam vẫn hồi phục mạnh mẽ. Thể hiện qua con số thu ngân sách cũng tiếp tục đạt kỷ lục mới.
Sự phục hồi của nền kinh tế cũng như việc khai thác các nguồn thu đã mang lại những hiệu quả tích cực cho ngân sách trong năm 2024. Tính đến ngày 27/12, thu ngân sách nhà nước đạt 1,997 triệu tỷ đồng, bằng 117% so với dự toán.
Riêng tổng thu ngân sách do cơ quan thuế quản lý cũng ước đạt 1,732 triệu tỷ đồng. Đây là năm đầu tiên ngành thuế cán mốc thu ngân sách đạt được con số kỷ lục. Năm nay cũng ghi nhận nhiều con số kỷ lục thu ngân sách từ 2 thành phố lớn nhất cả nước. Lần đầu tiên TP Hồ Chí Minh và Hà Nội có số thu ngân sách vượt 500.000 tỷ đồng. Cụ thể, TP Hồ Chí Minh ghi nhận mức thu ngân sách năm 2024 đạt hơn 508.000 tỷ đồng, tăng hơn 13,3% so với năm 2023. Tương tự, TP Hà Nội cũng lần đầu tiên thu ngân sách vượt 500.000 tỷ đồng, tăng gần 20%.
Ngoài 2 thành phố lớn, thì nhiều tỉnh thành cũng vượt kế hoạch thu trong năm nay như TP Hải Phòng ước đạt 109.388 tỷ đồng, Bà Rịa - Vũng Tàu đạt 96.000 tỷ đồng, Bình Dương 71.234 tỷ đồng.
Có 19/20 khu vực, khoản thu, sắc thuế hoàn thành vượt mức dự toán. Trong đó, điểm nhấn là thuế thu nhập doanh nghiệp ước đạt 350.000 tỷ đồng, tăng 11% so với năm ngoái. Thuế thu nhập cá nhân ước đạt 186.000 tỷ đồng, tăng 18,8%.
Có được kết quả thu ngân sách đạt kỷ lục này, ngoài sự nỗ lực của cộng đồng người dân, doanh nghiệp thì có đóng góp quan trọng từ các chính sách hỗ trợ thuế, phí từ Quốc hội, Chính phủ. Đây là động lực không nhỏ để giúp người dân, doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh, khi năm 2024 ước tính quy mô gói hỗ trợ từ miễn giảm thuế, gia hạn nộp thuế, phí là 197.000 tỷ đồng.
197.000 tỷ đồng hỗ trợ thuế, phí cho người dân, doanh nghiệp
Việc giảm thuế VAT 2% với 1 số nhóm hàng hóa, dịch vụ đã góp phần thúc đẩy và kích cầu nền kinh tế.
Trong năm 2024, Quốc hội, Chính phủ đã 2 lần quyết định, thực hiện việc giảm thuế VAT 2% với 1 số nhóm hàng hóa, dịch vụ, với tổng số tiền là 49.000 tỷ đồng. Chính phủ cũng ban hành Nghị định 64 gia hạn nộp thuế cho người dân, doanh nghiệp với gói hỗ trợ là 84.000 tỷ đồng.
Đây là 2 chính sách quan trọng, với quy mô hỗ trợ lớn, đã phát huy hiệu quả tích cực, tạo nguồn vốn hỗ trợ kịp thời các hoạt động sản xuất - kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, ổn định kinh tế vĩ mô.
Ông Đặng Thế Nguyện - Giám đốc Công ty TNHH Lam Sơn cho hay: "Qua gia hạn thuế trong 4-5 năm qua, chúng tôi đã đầu tư được 5 con rô bốt, năng suất tăng từ 1,7-1,8 lần so với ngày xưa. Và thu nhập của người lao động cũng được nâng lên".
"Năm 2024 dự kiến doanh thu của chúng tôi sẽ đạt 200 tỷ. Dự kiến thuế GTGT mà chúng tôi nộp thêm là 3 tỷ, và thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ tăng lên 1,5 tỷ", bà Nguyễn Thị Hồng - Giám đốc Tài chính, Công ty cổ phần in và bao bì VPC chia sẻ.
Bà Ngô Thị Minh Thu - Giám đốc Trung tâm Bách Hóa tổng hợp Siêu thị AEON Việt Nam, chi nhánh Hải Phòng Lê Chân cho biết: "Giảm thuế VAT 2% nó đã giúp cho nhiều hàng hóa được giảm giá. Do vậy, chúng tôi vẫn duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh có tăng trưởng đều, năm nào chúng tôi cũng có mức tăng trưởng là 10%".
Ngoài ra, Quốc hội, Chính phủ cũng hỗ trợ 42.000 tỷ đồng cho việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, mỡ nhờn. Giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ trong 4 tháng cho ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Và nhiều chính sách khác giảm mức thu đối với hàng chục các khoản phí, lệ phí.
Trong năm 2024, ngành thuế cũng đã triển khai quyết liệt công tác thu ngân sách nhà nước ngay từ đầu năm như mở rộng cơ sở thuế, rà soát các nguồn thu để thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, đẩy mạnh chống thất thu ở các lĩnh vực, nhất là trong thương mại điện tử.
Thu 116.000 tỷ đồng từ thương mại điện tử
Hiện đã có 439 sàn giao dịch thương mại điện tử cung cấp thông tin đến cơ quan thuế với gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử.
Trong năm 2024, cơ quan thuế đã thu được khoảng 116.000 tỷ đồng từ thương mại điện tử, tăng 20% so với số thuế năm 2023. Hiện nay đã có 439 sàn giao dịch thương mại điện tử cung cấp thông tin đến cơ quan thuế với gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử với tổng giá trị giao dịch là hơn 75.000 tỷ đồng.
Hiện cũng có 123 nhà cung cấp nước ngoài đã đăng ký kê khai, nộp thuế qua cổng thông tin điện tử, với số thuế nộp năm 2024 là khoảng 8.687 tỷ đồng, tăng 26% số thu cùng kỳ.
Ngành thuế cũng đã thanh tra kiểm tra, xử lý vi phạm là 30.668 trường hợp với số thuế xử lý truy thu và phạt là gần 1.360 tỷ đồng. Thậm chí có động thái quyết liệt với những trường hợp kinh doanh online mà cố tình trốn thuế. Điển hình là Cục thuế TP Hà Nội đã phối hợp với công an thủ đô khởi tố 2 vụ án liên quan đến trốn thuế qua thương mại điện tử.
Ông Vũ Mạnh Cường - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết: "Phối hợp chặt chẽ với PC03 khi phát hiện những dấu hiệu bất thường để xác minh địa điểm, kho hàng, dữ liệu dòng tiền. Từ đó xác minh ra những trường hợp cố tình chây ì, không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế với nhà nước, mang lại môi trường kinh doanh, bình đẳng, ổn định, giúp cho người dân kinh doanh tốt nhất".
Năm 2025, dự toán thu ngân sách nhà nước được Quốc hội giao là 1,97 triệu tỷ đồng. Luật quản lý thuế sửa đổi cũng vừa được Quốc hội thông qua, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Trong đó có nhiều chính sách thuế quan trọng, được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những "điểm nghẽn" lớn cho người dân, doanh nghiệp. Trọng tâm là chính sách phân cấp, phân quyền cho các chi cục thuế được phép ra quyết định hoàn thuế GTGT cho doanh nghiệp, thay vì chỉ có Cục thuế các địa phương được phép như trước đây.
Nhiều chính sách thuế hỗ trợ người dân, doanh nghiệp năm 2025
Việc phân quyền hoàn thuế về thêm cho các chi cục thuế, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nhanh tiến trình giải quyết hoàn thuế GTGT cho doanh nghiệp.
Trước đây, các hồ sơ hoàn thuế chỉ tập trung tại Cục thuế dẫn đến áp lực về thời gian giải quyết rất lớn, khó khăn trong việc kiểm soát rủi ro, ngăn ngừa gian lận thuế. Việc phân quyền hoàn thuế về thêm cho các chi cục thuế, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nhanh tiến trình giải quyết hoàn thuế GTGT cho doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Đức Huy - Phó Cục trưởng Cục thuế tỉnh Vĩnh Phúc cho biết: "Các chi cục thuế là người theo dõi tình hình nhiệm vụ thuế một cách trực tiếp, nên họ có thể nắm được rõ về tình hình sản xuất kinh doanh. Qua đó cũng có thể phát hiện kịp thời những sai phạm nếu có trong quá trình xử lý hoàn thuế. Sẽ giúp cơ quan thuế thực hiện tốt nhiệm vụ hoàn thuế và từ đó giúp các doanh nghiệp kịp thời nhận được tiền hoàn thuế của mình".
Với doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ vừa vừa thì được hoàn thuế càng nhanh, việc sản xuất kinh doanh càng hiệu quả.
Trung bình mỗi năm thì doanh nghiệp nhỏ này được hoàn thuế gần 3 tỷ đồng. Nếu việc hoàn thuế diễn ra nhanh chóng ngày nào thì doanh nghiệp sẽ sớm có thêm nguồn vốn ngày ấy để đưa vào phục vụ sản xuất kinh doanh, giảm sự phụ thuộc vào nguồn vốn vay từ ngân hàng.
"Tôi đánh giá là nó sẽ thuận tiện hơn trước. Hy vọng với sự thay đổi này sẽ tạo ra 1 dòng tiền để doanh nghiệp có thể nhanh tái đầu tư vào sản xuất, kinh doanh. Tôi nghĩ sẽ rất tốt cho doanh nghiệp", ông Quảng Đức Phương, Chủ sở hữu Công ty TNHH Dae Hyeong Vina chia sẻ.
Luật quản lý thuế sửa đổi cũng quy định, từ 1/4/2025, các sàn thương mại điện tử, nền tảng số có chức năng thanh toán sẽ phải khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn.
Bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh và cá nhân, Tổng cục Thuế cho biết: "Việc này có lợi ích là thay vì hàng trăm nghìn cá nhân kinh đó thì giờ chỉ cần 1 đầu mối kê khai thôi, là các sàn thương mại điện tử. Việc này sẽ giúp cho tiết kiệm chi phí của toàn xã hội. Hỗ trợ cho người nộp thuế là cá nhân người ta sẽ không phải kê khai từng lần với cơ quan thuế nữa".
Hiện cả nước có gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, với quy mô giao dịch lên tới 75.000 tỷ đồng. Với số lượng lớn như vậy, nên quy định này được kỳ vọng sẽ giúp hỗ trợ tối đa cho người nộp thuế, nhằm giải thiểu thủ tục hành chính, tạo động lực cho thương mại điện tử phát triển.
Mới đây, ngành thuế cũng đưa vào vận hành chính thức cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân có phát sinh hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, nhằm tạo thêm một kênh thực hiện nghĩa vụ thuế thuận tiện hỗ trợ cho hộ, cá nhân kinh doanh thực hiện các thủ tục về thuế. Đồng thời đáp ứng yêu cầu quản lý thuế hiện đại, minh bạch trong bối cảnh kinh doanh trên nền tảng số ngày càng mở rộng tại Việt Nam.
Bộ Tài chính cũng đang xây dựng dự thảo nghị định quy định về ngưỡng áp dụng tạm hoãn xuất cảnh với cá nhân, chủ hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Với những giải pháp ở trên, ngành thuế quyết tâm hoàn thành mức cao nhất nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2025 mà Đảng, Nhà nước, Chính phủ giao.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!