Cơn hen cấp: Dấu hiệu và cách xử trí

Theo các bác sĩ Bệnh viện Đại học Y Hà Nội: cơn hen cấp là những đợt ho, khò khè, khó thở, nặng ngực, xảy ra bởi tình trạng tắc nghẽn luồng khí thở do các phế quản bị co thắt, sưng phù làm hẹp lòng phế quản và do đàm nhớt làm bít tắc phế quản. Việc xử trí cấp cứu đúng cách nhằm mục đích chặn đứng cơn suyễn kịp thời giúp người bệnh giảm khó thở, tránh những biến chứng nặng của bệnh sau đó.

Dấu hiệu của cơn hen cấp

- Khó thở: Cảm giác ngộp, không đủ hơi, khó thở ra, phải ngồi bám vào ghế để thở.

- Khò khè: Là tiếng rít đi kèm với nhịp thở, thường nghe thấy khi thở ra.

- Ho: Thường đi kèm với khó thở, có thể khạc đờm.

- Nặng, tức ngực: Cảm giác như có vật gì nặng đè lên ngực gây tức, khó thở.

- Hắt hơi, chảy nước mắt mũi.

- Một số dấu hiệu nặng: tím tái, rối loạn ý thức, co kéo cơ hô hấp, không nói được,… cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Cách xử trí khi gặp người bệnh lên cơn hen cấp

- Giúp bệnh nhân tìm một tư thế thoải mái, nới lỏng quần áo: thường bệnh nhân cảm thấy dễ chịu khi ngồi hơn là nằm, hơi nghiêng về phía trước, có điểm tựa vững chắc. Có một số thấy dễ chịu khi ở tư thế người hướng ra phía trước, hai tay chống lên đầu gối để giảm áp lực lên cơ hoành.

- Trấn an bệnh nhân: giúp họ giảm lo lắng, căng thẳng…

- Hỏi xem anh/chị có phải bị hen không? Có mang theo ống thuốc nào không? Có giấy tờ hướng dẫn xử trí bệnh của họ kèm theo không? Bệnh nhân có thể không nói được thành câu, thở khò khè và ho, nhưng họ có thể có những cử chỉ định hướng được để mọi người xung quanh giúp họ.

- Giúp bệnh nhân dùng thuốc họ mang theo mình: tìm thuốc trong túi xách, túi quần áo. Ở trẻ em hoặc người cao tuổi có thể mang theo một ống nhựa trong (gọi là buồng đệm) để gắn vào ống hít. Buồng đệm giúp đưa thuốc vào miệng bệnh nhân mà không mất nhiều sức lực, do đó dễ hít hơn. Có một số trường hợp đặc biệt có thể mang theo máy và thuốc để khí dung khi lên cơn khó thở. Dùng thuốc sẽ giúp bệnh nhân dễ thở hơn. Khi sử dụng một số loại thuốc cắt cơn khó thở bệnh nhân sẽ tạm dừng một hoặc hai phút giữa mỗi lần xịt.

Sau khi dùng thuốc hãy gọi hỗ trợ y tế đưa bệnh nhân đến bệnh viện kiểm tra. Khi trao đổi với nhân viên y tế có thể hỏi họ cách xử trí tạm thời trong tình huống tương tự gặp phải.

- Nếu bệnh nhân khó thở nhiều (co kéo cơ hô hấp, không nói được, rối loạn ý thức…) mà không có thuốc mang theo người hãy gọi cấp cứu ngay lập tức. Trong cơn hen cấp nặng bệnh nhân có thể tử vong.

- Loại bỏ các tác nhân kích thích xung quanh: khói thuốc lá, chó mèo, phấn hoa,… hoặc đề phòng với các yếu tố thời tiết không thuận lợi.

- Giúp bệnh nhân tập thở, bình tĩnh hơn: cố gắng thở chậm, hít vào qua mũi khoảng 1- 4 giây và thở ra trong 1 - 6 giây, chúm môi khi thở ra có thể giúp thở ra chậm lại và giữ đường thở mở trong thời gian dài hơn.

- Có thể cho bệnh nhân uống đồ uống chứa caffeine như: cà phê, soda, nước chè.

- Một số loại thuốc có thể dùng: salbutamol, theostat, bambec, medrol, prednisolon… tuy nhiên cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Lời khuyên

Hen là bệnh mạn tính không lây của đường hô hấp. Tuy khó chữa khỏi nhưng có thể kiểm soát được và thường kiểm soát hiệu quả. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp kiểm soát bệnh tốt và đem lại cho người bệnh cuộc sống tốt đẹp hơn. Do vậy, những người có nguy cơ và dấu hiệu nghi ngờ bệnh hen nên đi khám bệnh để được bác sĩ cho chỉ định đo hô hấp ký hay lưu lượng đỉnh để xác định chẩn đoán và điều trị kịp thời.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!