Tác hại của thuốc lá đến thị lực

Nhiều người biết rằng việc sử dụng thuốc lá (bao gồm cả chủ động và thụ động) thường dẫn đến các vấn đề về tim mạch và ung thư. Nhưng tác hại đến thị lực và gây liên quan trực tiếp đến 2 bệnh lý gây mù hàng đầu là đục thủy tinh thể và thoái hóa hoàng điểm thì ít ai biết đến.

Theo Sở Y tế tỉnh Hà Giang, có thể dễ dàng nhận thấy dấu hiệu tổn hại của mắt ở những người thường xuyên hút thuốc lá như: vùng da xung quanh mắt sẫm màu, kết mạc nhãn cầu xung huyết, hai mắt trở nên dại hơn. Nguyên nhân gây nên những hiện tượng này do chất oxit nitri sản sinh ra khi hút thuốc lá sẽ kết hợp với huyết sắc tố trong tế bào hồng cầu gây tác động xấu.

Tỷ lệ kết hợp của hai chất này có thể lên đến 15 - 20% khi hút một gói thuốc. Tỷ lệ này chỉ cần đạt đến 5% sẽ làm giảm đi rất nhiều khả năng vận chuyển oxy của tế bào hồng cầu khiến cho võng mạc bị thiếu oxy, thiếu máu, thiếu dinh dưỡng, từ đó dẫn đến giảm sút thị lực.

Một số bệnh thường gặp do ảnh hưởng của thuốc lá gồm: đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, khô mắt, viêm kết mạc và mi mắt mạn tính, tăng nặng bệnh võng mạc tiểu đường, viêm màng bồ đào vốn có.

Hút thuốc lá cũng làm giảm nồng độ oxy trong thể thủy tinh, sau đó chuyển thành đục thủy tinh thể. Trên lâm sàng, nguy cơ mắc đục thủy tinh thể ở người hút thuốc cao gấp đôi người không hút thuốc và cao gấp 3 ở người nghiện thuốc lá nặng. Đục thủy tinh thể là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa. Hơn 74% người bị mù ở Việt Nam là do đục thủy tinh thể.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng: Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể cao gấp đôi so với những người không sử dụng thuốc lá. Lượng thuốc lá được hút càng nhiều, khả năng bị đục thủy tinh thể càng cao.

Với thoái hóa hoàng điểm, người hút thuốc có nguy cơ mắc cao 2 - 4 lần so với người không hút thuốc. Các yếu tố độc trong thuốc lá gây tổn hại hàng rào máu - võng mạc, giảm lượng máu đến mô võng mạc, góp phần gây thoái hóa hoàng điểm dạng ướt. Đây là một trong hai căn bệnh gây mù hàng đầu cho người già trên 60 tuổi, chỉ sau đục thủy tinh thể.

Ngoài ra, khói thuốc với bản chất khô nóng, nhiều chất kích thích còn gây viêm kết mạc, bờ mi mạn tính. Nước mắt bay hơi nhiều do khói nóng sẽ gây khô mắt dạng tăng bay hơi.

Tất cả người bệnh bị viêm màng bồ đào, bệnh basedow có biểu hiện tại mắt đều tăng nặng, tăng tần số tái phát, nguy cơ chuyển mạn tính nếu còn duy trì hút thuốc do làm giảm cung cấp máu đến các mô thần kinh. Hút thuốc cũng làm tăng nặng bệnh võng mạc tiểu đường vốn có, gây thiếu máu thị lực thần kinh. Người bệnh tiểu đường, viêm màng bồ đào, basedow… nếu không từ bỏ được thuốc lá thì việc điều trị sẽ khó khăn.

Bà mẹ mang thai nếu hút thuốc sẽ làm làm tăng nguy cơ mắc nhiều rối loạn về mắt ở thai nhi và trẻ sơ sinh. Người mẹ nếu hút thuốc có thể khiến trẻ bị lác mắt, thần kinh thị giác kém phát triển. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù ở trẻ em. Phụ nữ hút thuốc trong thời kỳ mang thai thường có xu hướng sinh non. So với trẻ sinh đủ tháng, những trẻ sinh non có khả năng cao sẽ mắc các bệnh lý võng mạc hoặc các bệnh về mắt khác, mà biến chứng nghiêm trọng nhất có thể dẫn đến mù lòa.

Việc bỏ thuốc lá giúp cải thiện các bệnh về thị lực. 6,7% những người bỏ hút thuốc giảm nguy cơ phát triển thoái hóa điểm vàng sau 1 năm. Nếu bỏ thuốc lá sau 5 năm thì nguy cơ sẽ giảm thêm 5%. Người bỏ thuốc lá trong 25 năm có nguy cơ thấp hơn 20% mắc bệnh đục thủy tinh thể so với người đang hút thuốc.

Do đó, mỗi người cần bỏ thuốc lá hoặc hạn chế hút vì không chỉ phổi, họng mà cả dây thần kinh mắt cũng bị tổn thương. Những người nghiện thuốc lá cần đi khám bác sĩ nếu thấy xuất hiện đường thẳng gợn sóng, nhìn mờ, khó nhìn thấy những thứ ở xa, hoặc mắt chảy nước liên tục. Những người hút thuốc lá cũng cần có chế độ ăn uống lành mạnh. Bảo vệ mắt bằng chế độ ăn cân bằng các dưỡng chất như axit béo omega-3, kẽm và vitamin C, E giúp tránh khỏi những rối loạn thị lực liên quan đến tuổi già như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể do hút thuốc.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!