Coi chừng sỏi thận ở trẻ em

Trung tuần tháng 1 vừa qua, bệnh nhi Hoàng Viết L. (8 tuổi (trú tại xã Tiên Lục, huyện Lạng Giang, Bắc Giang) nhập viện trong tình trạng bí tiểu cấp. Khai thác bệnh sử cho thấy: bé có các dấu hiệu rối loạn dòng tiểu từ lâu: hay tiểu buốt, tiểu dắt. Thời gian trước, bé đã được gia đình đưa đi khám nhiều nơi và được chẩn đoán viêm bàng quang, viêm đường tiết niệu nhiều lần nhưng điều trị không hiệu quả.

Qua thăm khám, làm siêu âm hệ niệu và X-quang bụng, các bác sĩ Khoa Ngoại Thận – Tiến Niệu – Nam Học của Bệnh viện đa khoa Bắc Giang phát hiện bé bị sỏi nhiều viên ở cả hai thận với kích thước nhỏ 3mm và có 01 viên sỏi bàng quang kích thước 10mm nằm sát cổ bàng quang. Những viên sỏi này là nguyên nhân cản trở đường ra của nước tiểu, đặc biệt ở tư thế đứng tiểu.

Hình ảnh sỏi tiết niệu của cháu L. trước và sau khi bị tán bởi laser

Bằng việc soi bàng quang qua một ống soi rất nhỏ (chỉ 2,7mm) sau đó đưa que tán mang năng lượng laser, các bác sĩ tiếp cận sỏi và tán vụn như những hạt cát mịn rồi hút ra ngoài qua một kênh đặt cạnh máy tán. Ca mổ thuận lợi, chỉ mất khoảng 20 phút, thời gian gây mê rất ngắn. Hiện bé ổn định, hết đau, tiểu được, dòng tiểu đã thông thoáng, cho ra viện sau 2 ngày hậu phẫu.

Tuy nhiên, ca bệnh cho thấy các bậc cha mẹ cần hết sức cảnh giác vì trẻ nhỏ cũng có khả năng bị sỏi thận từ rất sớm như cháu L.

Khác với người lớn, sỏi bàng quang nói chung và sỏi tiết niệu nói riêng ở trẻ em là một bệnh khá hiếm gặp, tỷ lệ này chỉ khoảng 7,2 đến 14,2 trường hợp trong 100.000 trẻ (dưới 18 tuổi), và chiếm khoảng 0,15% trên tổng số các bệnh nhân mắc sỏi đường niệu. Căn nguyên chủ yếu được các nghiên cứu nhắc tới bao gồm hai yếu tố nôi sinh và ngoại sinh.

Nguyên nhân nội sinh bao gồm các yếu tố về di truyền, cơ địa và các bệnh chuyển hóa, Khoảng 40% trẻ mắc sỏi tiết niệu có tiền sử gia đình gợi ý đến các rối loạn về di truyền. Và nguy cơ có sỏi tiết niệu tăng gấp đôi ở những cá thể có bố mẹ, hay anh chị em ruột mắc bệnh lý này.

Nguyên nhân ngoại sinh bao gồm các yếu tố về: môi trường sống, lối sống, điều kiện kinh tế xa hội. Bỏ qua yếu tố di truyền thì hiện nay số trẻ em mỗi năm phải đến viện điều trị vì bệnh sỏi thận ngày càng tăng. Thủ phạm chính là do chế độ ăn uống và lối sống hiện nay. Ăn nhiều thức ăn nhanh, có quá nhiều muối, và các chất điều vị, ít uống nước lọc, hay sử dung các loại nước uống công nghiệp,..đều làm tăng nguy cơ tạo sỏi. Bên cạnh đó, với chế độ sinh hoạt hiện nay, nhiều trẻ lười vận động, thường ngồi chơi điện tử hay xem vô tuyến nhiều giờ liền... đều là những nguyên nhân làm hình thành nhanh sỏi thận ở trẻ em, nhất là những trẻ có sẵn các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. 

Ngoài ra, những trẻ thường bị nhiễm trùng đường tiểu, có bất thường những chỗ hẹp tự nhiên của đường tiết niệu (hẹp khúc nối bể thận – niệu quản, hẹp khúc nối bàng quang – niệu quản) hay những bệnh lý gây cản trở sự tống xuất nước tiểu như bàng quang thần kinh… cũng dễ bị sỏi tiết niệu.

Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!