Mặt nạ cho xạ trị

Theo chia sẻ của ThS. Nguyễn Đỗ Kiên, Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, chiếc mặt nạ xạ trị được làm tại Khoa Xạ trị trong khoảng 30 phút. Nó được làm sao cho thật vừa vặn nhưng không gây thiếu thoải mái cho bệnh nhân. Trong khi đeo mặt nạ, bệnh nhân vẫn có thể hô hấp bình thường. Chiếc mặt nạ giúp cố định tư thế của bệnh nhân, khiến việc điều trị được chuẩn xác và hiệu quả nhất có thể.

Nếu có đeo khăn choàng đầu hoặc tóc giả, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn tháo gỡ trước khi làm mặt nạ. Nếu bệnh nhân cần làm nha khoa, những thủ thuật nha khoa này cần được hoàn thành trước khi làm mặt nạ. Bệnh nhân cũng sẽ được tư vấn cắt tỉa hoặc cạo sạch phần râu tóc dài và duy trì như vậy trong suốt thời gian điều trị tiếp theo để đảm bảo mặt nạ ôm khít chính xác. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cần ngậm miếng cố định để cố định miệng và hàm.

Chiếc mặt nạ xạ trị được làm như thế nào?

Kỹ sư vật lý hoặc kỹ thuật viên xạ trị sẽ làm mặt nạ tại chính Khoa Xạ trị. Quá trình làm mặt nạ có thể khác biệt tùy thuộc vào từng bệnh viện, nhưng thường không kéo dài quá 30 phút. Bệnh nhân có thể cần cởi bớt trang phục, tóc giả hay khăn trùm đầu để làm mặt nạ.

Chiếc mặt nạ thường được làm bằng lưới plastic, được làm khuôn vừa vặn với hình dạng đầu cổ bệnh nhân. Các mặt nạ thường được làm từ một loại lưới. Ít thấy hơn là loại mặt nạ plastic trong suốt. Tại Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, các mặt nạ đều làm từ lưới plastic có thể trở nên mềm dẻo khi gặp nước nóng (dẻo nhiệt).

Bệnh nhân nằm trên giường phẳng tương tự như trang bị sử dụng trong điều trị. Đầu bệnh nhân được đặt lên gối kê đầu plastic. Kỹ sư vật lý hay kĩ thuật viên xạ trị sẽ hỗ trợ bệnh nhân nằm trong tư thế thoải mái nhất có thể. Phôi mặt nạ dẻo nhiệt được làm nóng và nhẹ nhàng đặt lên vùng đầu cổ của bệnh nhân để lấy khuôn hình và cố định tư thế một cách chuẩn xác

Thủ thuật làm mặt nạ cần được thực hiện khi phôi mặt nạ còn ấm để đảm bảo độ dẻo. Khi đắp lên mặt, bệnh nhân sẽ có cảm giác như chườm khăn nóng nhưng sẽ nguội đi rất nhanh và hoàn toàn không gây tổn hại người bệnh. Chiếc mặt nạ có dạng lưới với nhiều lỗ tròn để người bệnh vẫn có thể dễ dàng hít thở khi đang đeo mặt nạ.

Khi mặt nạ đã sẵn sàng, kế hoạch xạ trị có thể bắt đầu được thực hiện. Việc lập kế hoạch đảm bảo rằng tia xạ được chiếu chính xác lên khối u.

Khi điều trị, bệnh nhân cần cởi bỏ trang phục hay tóc giả và thay vào quần áo dành riêng cho bệnh nhân. Kíp điều trị sẽ hỗ trợ bệnh nhân lặp lại chính xác tư thế như khi mô phỏng. Mặt nạ được đặt nhẹ nhàng lên vùng đầu cổ của bệnh nhân và cố định với giường điều trị, sao cho vùng đầu cổ không di chuyển trong suốt buổi điều trị. Mặt nạ cần vừa khít mà không quá chật chội khó chịu. Hãy chủ động trao đổi nếu thấy khó chịu để kíp điều trị có thể làm các điều chỉnh nếu có thể.

Khi được đặt nằm trên giường điều trị, mặt nạ sẽ được nhẹ nhàng đặt lên vùng đầu cổ bệnh nhân rồi cố định với giường. Nếu nhận thấy bất cứ vấn đề gì trong quá trình này thì bệnh nhân nên liên hệ với kíp xạ trị để được hỗ trợ. Việc điều trị thường kéo dài khoảng 10 - 30 phút và hoàn toàn không gây cảm giác đau đớn.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!