Nghiên cứu mới: Thuốc điều trị tiểu đường, béo phì có triển vọng trong việc cai thuốc lá

Một loạt bằng chứng cho thấy việc sử dụng semaglutide có thể dẫn đến việc giảm sử dụng chất gây nghiện. Cùng với đó, một nghiên cứu quy mô lớn chỉ ra mối liên hệ đầy hứa hẹn giữa thuốc này với việc bỏ sử dụng thuốc lá.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, vẫn cần phải có nhiều nghiên cứu hơn nữa trước khi sử dụng các loại thuốc không được chỉ định để cai thuốc lá.

Một nghiên cứu vừa được công bố trên Tạp chí Annals of Internal Medicine. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi hồ sơ bệnh án của hơn 200.000 người bắt đầu sử dụng thuốc điều trị tiểu đường type 2, bao gồm 6.000 người sử dụng thuốc Semaglutie.

Trong khoảng 1 năm, những người sử dụng thuốc Semaglutie ít có khả năng gặp bác sĩ để điều trị rối loạn sử dụng thuốc lá, kê đơn thuốc cai thuốc lá hoặc tư vấn cai thuốc lá hơn những người sử dụng các loại thuốc điều trị tiểu đường khác như Insulin hay Metformin.

Các tác giả nghiên cứu lưu ý rằng lý do khiến mọi người ít có khả năng tìm kiếm phương pháp cai thuốc lá rất khác nhau; có thể nhu cầu sử dụng thuốc lá ở họ đã giảm hoặc họ ít muốn tìm kiếm sự trợ giúp để cai thuốc lá hơn.

Có thể kết quả là sự kết hợp giữa thuốc sử dụng và cả tâm lý bệnh nhân. Tiến sĩ Disha Narang, bác sĩ nội tiết và là Giám đốc Y khoa Béo phì tại Endeavor Health ở Chicago, người không tham gia vào nghiên cứu nói trên, cho biết: "Nếu tôi có một bệnh nhân đang điều trị tiểu đường type 2 và có tiền sử hút thuốc, thì thường các lần khám của chúng tôi sẽ bao gồm một cuộc trò chuyện về cai thuốc lá. Những người này có thể bắt đầu chú ý đặc biệt đến sức khỏe lâu dài của bản thân và thay đổi một số thói quen vì đang phải điều trị tiểu đường.

Ngoài ra, nghiên cứu mới không đo lường mức độ nghiêm trọng của việc sử dụng thuốc lá, chẳng hạn như số điếu thuốc tiêu thụ mỗi ngày, cơn thèm hoặc cơn cai thuốc của các bệnh nhân tiểu đường.

Tiến sĩ Nora Volkow, Giám đốc Viện Quốc gia Mỹ về Lạm dụng Ma túy và là đồng tác giả của báo cáo mới cho biết, việc hiểu cách semaglutide ảnh hưởng đến các yếu tố này là "rất quan trọng" để xác định liệu các loại thuốc này có thể được sử dụng để cai thuốc lá hay không. Ngoài ra, bà cho biết, cần phải nghiên cứu thêm để hiểu liều lượng phù hợp và tác dụng phụ trước khi sử dụng các loại thuốc đột phá này theo cách mới.

Nhưng các nghiên cứu ban đầu khác cho thấy semaglutide và các loại thuốc GLP-1 khác có thể tương tác với hệ thống thần kinh hưng phấn của não bộ theo cách giúp điều chỉnh cơn thèm, cho dù là thèm đồ ăn, nicotine, rượu hay các loại thuốc khác.

Volkow cho biết: "Động lực chính khiến nhiều người trong chúng ta ăn quá nhiều liên quan đến những phản ứng tích cực mà chúng ta nhận được khi ăn một số loại thực phẩm nhất định. Và đó là cùng một cách thần kinh hoạt động đối với thực phẩm cũng như đối với thuốc".

Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải đáp. Bà Volkow cho biết rất ấn tượng với sự đồng nhất trong phát hiện mới khi nói về mối liên hệ giữa sử dụng semaglutide và việc giảm sử dụng chất gây nghiện – giữa các chất gây nghiện khác nhau và giữa các nhóm bệnh nhân khác nhau. Nghiên cứu mới cũng đã tìm thấy mối liên hệ tương tự giữa những người béo phì và không béo phì.

Một tín hiệu tốt như vậy là không thể bỏ qua, đặc biệt là thành quả sẽ rất tốt nếu chúng ta có thể tìm ra loại thuốc mới điều trị cai thuốc lá. Điều đó sẽ tạo ra tác động rất lớn đối với sức khỏe - bà Volkow cho biết.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, tỷ lệ hút thuốc ở Mỹ đã giảm theo thời gian, nhưng hút thuốc lá vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở các bệnh có thể phòng ngừa.

Một nghiên cứu mới đây của Hiệp hội Ung thư Mỹ cũng phát hiện ra rằng hút thuốc lá chiếm 1/5 ca ung thư mới và gần 1/3 số ca tử vong do ung thư mỗi năm ở quốc gia này. Trong khi đó, chỉ có 1/10 người hút thuốc lá trưởng thành, có thể cai thuốc lá thành công mỗi năm. Và sau nhiều thập kỷ, các lựa chọn điều trị cai thuốc lá vẫn chưa có tiến triển nào về mặt y khoa.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!