
Ớt là gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của mỗi chúng ta. Quả ớt vị cay nồng khi thêm vào các loại đồ chấm, các món xào sẽ khiến món ăn thêm phần thơm ngon, hấp dẫn. Trong y học dân gian, ớt cũng là vị thuốc rất phổ biến để chữa nhiều loại bệnh.
Theo cuốn sách "Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam" (NXB Khoa học và Kỹ thuật), quả ớt có vị cay, tính nóng, có tác dụng tiêu đờm, ôn trung, tán hàn, giải biểu, kiện vị, tiêu thực, gây sung huyết, kích thích chung, thông kinh lạc, giảm đau, sát trùng. Quả ớt có nhiều công dụng trong trị các chứng tỳ vị hư lạnh, tiêu chảy, hắc loạn, nôn mửa, dạ dày ruột đầy trướng, mất trương lực, tích trệ, ăn không tiêu, đau nhức nửa đầu, đau lưng, đau khớp, thống phong, đau dây thần kinh, viêm thanh quản, viêm họng.
Theo đó, khi bị đau nhức nửa đầu, lấy dầu ớt hoặc quả ớt thật cay bẻ đôi, chấm vào mũi bên nửa đầu bị đau, cơn đau nhức sẽ hết rất nhanh. Sau đó, để làm hết cảm giác cay, lấy tóc chấm vào chỗ bị cay. Để chữa đau lưng, thấp khớp, đau dây thần kinh, lấy quả ớt giã nát, ngâm rượu với tỷ lệ ½ (một phần ớt tươi, hai phần rượu dùng để xoa bóp). Cũng có thể lấy hạt ớt khô, tán bột mịn làm cao dán (dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác).
Ngoài ra, quả ớt chín để tươi, giã nát, lấy chất cay chà vào vết thương còn có công dụng giúp giảm đau khi bị cá trê hoặc cá có ngạnh đâm vào thịt.
Bên cạnh quả ớt, lá ớt hay rễ ớt cũng có rất nhiều công dụng trong điều trị bệnh.
Lá ớt có vị đắng, tính mát có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Lá ớt có thể chữa trúng phong, răng cắn chặt với công thức lá ớt tươi (loại ớt chỉ thiên) từ 30 đến 50g giã nát, thêm nước và ít muối, đổ nước vào miệng còn bã đắp vào răng sẽ tỉnh lại. Để chữa sốt rét, lấy lá ớt tươi 30g giã nát, hòa với nước đun sôi để nguội, chắt nước cốt uống trước khi lên cơn 2 giờ. Ngày làm một lần. Dùng từ 5 đến 7 ngày liền. Công thức lá ớt tươi từ 30 đến 40g sao vàng, sắc uống trong ngày là bài thuốc chữa phù thũng hiệu quả.
Bên cạnh đó, lá ớt khi dùng bên ngoài làm thuốc bôi, đắp còn có công dụng chữa mụn nhọt, mụn đầu đinh, eczema (một loại bệnh viêm da), vết thương và chữa rắn cắn.
Lá ớt (Hình minh họa: cz.depositphotos.com)
Rễ ớt thì có tác dụng làm hoạt huyết, tán thũng. Rễ ớt được xem là bài thuốc hiệu quả trong chữa đau bụng kinh niên hay nứt nẻ ngoài da.
Theo các chuyên gia y học cổ truyền, có một số trường hợp không nên dùng ớt là người bị đau dạ dày, tạng nhiệt và máu nóng.
Một số bài thuốc có ớt:
- Chữa rắn cắn, côn trùng đốt: ớt tươi 15 quả, lá đu đủ 3 lá, rễ ớt chỉ thiên 80g, tất cả giã nát, thêm nước, gạn nước uống, bã dùng đắp lên vết cắn. Nếu là rết và côn trùng đốt thì dùng lượng ít hơn. Cũng có thể dùng riêng lá ớt tươi lượng vừa đủ giã nát, đắp vào vết cắn. Sau từ 15 đến 30 phút nếu còn đau nhức làm thêm lần nữa.
- Chữa bệnh eczema: lá ớt tươi 30g, me chua 20g, hai thứ giã nát đắp, thường dùng từ 5 đến 10 ngày là khỏi.
- Chữa mụn nhọt, đinh độc, vết thương (3 bài thuốc) :
+ Lá ớt, lá na, lá bồ công anh, lá tử vi, lá táo mỗi thứ từ 10 đến 20g, giã nát với một ít muối để đắp.
+ Lá ớt, cành xương rồng bà có gai, lá mồng tơi mỗi thứ từ 5 đến 10g, giã nát nhuyễn để đắp.
+ Cao bôi hoặc dán trị vết thương, mụn nhọt: mật lợn 1 lít, lá ớt tươi, lá trầu không tươi, hành, tỏi mỗi thứ 300g. Hành tỏi bóc vỏ, giã với lá trầu không và lá ớt rồi nấu với 1 lít nước để được 300ml, thêm 1kg đường, cô thành cao lỏng. Cho mật lợn vào cao, canh kĩ đến khi thấy sền sệt là được. Bôi trực tiếp hoặc phết thuốc lên giấy bản để dán vào vết thương, vết mụn nhọt.
- Chữa đau bụng kinh niên: rễ ớt, rễ chanh, rễ xuyên tiêu mỗi thứ 10g sao vàng, sắc uống trong ngày. Dùng trong nhiều ngày.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Một nam công nhân 22 tuổi ở Hà Nội bị máy cắt chém đứt đốt xa ngón trỏ tay trái do găng tay bảo hộ quá rộng.
VTV.vn - Trước tình trạng gia tăng sự việc hành hung nhân viên y tế, Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn cho bệnh nhân và bác sĩ.
VTV.vn - Cụ ông 70 tuổi ở Nghệ An được cứu sống trong tình trạng khó thở tăng dần, đau tức ngực do dịch gây ép tim nghiêm trọng ảnh hưởng đến tính mạng.
VTV.vn - Ngày 12/5/2025, đã diễn ra lễ ký kết hợp tác chiến lược giữa Bệnh viện Vinmec Smart City và Công ty Cổ phần y khoa Medassis ra mắt Phòng khám Tai Mũi Họng chuyên sâu.
VTV.vn - Nhờ can thiệp khẩn cấp và sự phối hợp liên viện giữa các bác sĩ chuyên khoa, bé trai 12 tuổi bị sốc mất máu do xuất huyết tiêu hoá đã được cứu sống trong gang tấc.
VTV.vn - Dị vật xương cá ba sa kích thước 23x23mm mắc trong thực quản suýt gây thủng thực quản ở bé trai 4 tuổi.
VTV.vn - Bị ong bắp cày tấn công với hơn 150 vết đốt, nam bệnh nhân 44 tuổi rơi vào sốc phản vệ độ 3, nguy kịch tính mạng.
VTV.vn - Bảo tồn khả năng sinh sản đã mở ra hy vọng cho các cặp vợ chồng hiếm muộn, người trẻ chưa muốn lập gia đình, người mắc bệnh lý hoặc làm việc trong môi trường rủi ro cao.
VTV.vn - Bệnh viện thành phố Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh) vừa cấp cứu thành công bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối biến chứng nặng do bỏ chạy thận và không tuân thủ chế độ ăn uống.
VTV.vn - Bệnh viện Phổi tỉnh Phú Thọ vừa cấp cứu một trường hợp hen phế quản ác tính nguy hiểm, giúp người bệnh vượt qua cơn nguy kịch và hồi phục sức khỏe sau 4 ngày điều trị.
VTV.vn - Bệnh viện Phổi Nghệ An vừa cứu sống bệnh nhân 71 tuổi bị tràn dịch màng ngoài tim do lao - biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
VTV.vn - Trung tâm Y tế huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) vừa cấp cứu bệnh nhân S.A.M. (44 tuổi, trú tại thị trấn Tiên Yên) trong tình trạng nguy kịch do tự dùng dao đâm thấu bụng.
VTV.vn - Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh vừa cứu sống một bệnh nhân nam 53 tuổi bị ngộ độc rượu nặng, nhờ triển khai kịp thời kỹ thuật lọc máu hấp phụ.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang vừa cứu sống một bệnh nhân nam 59 tuổi, bị ngộ độc methanol nghiêm trọng, đe dọa tính mạng
VTV.vn - Bé trai 5 tuổi ở Hà Nội nhập viện nguy kịch do tự quấn dây rút quần quanh cổ, treo trên dây mắc màn. Tai nạn sinh hoạt hy hữu cảnh báo nguy cơ với trẻ nhỏ.