Phụ nữ và trầm cảm sau sinh

Nguyên nhân phụ nữ trầm cảm sau sinh

Theo Ths.Bs Trần Thị Mai Thy, Khoa Nội thần kinh - Bệnh viện Quốc tế City, có 2 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến trầm cảm sau sinh:

Thay đổi về mặt sinh học của phụ nữ sau sinh: trong thời kỳ mang thai, nồng độ cao của các hormone estrogen và progestergon tăng cao và ổn định, sau sinh các hormone này giảm một cách đột ngột. Ngoài ra, còn có các hormone tuyến giáp thyroid cũng giảm làm cho phụ nữ sau sinh cảm thấy mệt mỏi, chậm chạp, mất năng lượng. Những thay đổi của hormone là một phần nguyên nhân gây nên trầm cảm của phụ nữ sau sinh

Thay đổi về mặt tâm lý xã hội: phụ nữ sau sinh thường cảm thấy áp lực về chăm sóc con, bản thân có chăm con tốt được hay không cũng như họ thường xuyên bị mất sức khỏe do thức khuya, mất ngủ do chăm con. Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ sau sinh đều bị trầm cảm.

Yếu tố nguy cơ khác:

- Người mẹ có tiền sử trầm cảm

- Rối loạn lưỡng cực

- Gia đình có người bị trầm cảm hoặc rối loạn cảm xúc khác

- Trong thời kỳ mang thai phải chịu các áp lực, stress khi mang thai, sang chấn, thai kỳ không mong muốn, những vấn đề về kinh tế...

Dấu hiệu nhận biết ở phụ nữ bị trầm cảm sau sinh

Trầm cảm sau sinh diễn biến từ mức độ nhẹ đến nặng nề hơn:

Ở giai đoạn nhẹ hay gọi là hôi chứng trầm buồn sau sinh, phụ nữ chỉ cảm thấy buồn bã, ủ rũ, thiếu ngủ. Giai đoạn này sẽ nhanh chóng qua đi từ sau 2 ngày đến 2 tuần.

Ở giai đoạn nặng cũng có các triệu chứng như trên nhưng mức độ nặng nề và có thể kéo dài hơn. Đặc biệt là phụ nữ cảm thấy tội lỗi sau sinh, lú lẫn, mất định hướng, ảo giác hay có các ý tưởng về hành vi hành hạ bản thân và đứa bé. Ở giai đoạn này người mẹ có thể hành hạ bản thân, tự sát hay sát hại đứa bé. Đây là giai đoạn báo động khẩn cấp để đưa người mẹ đến bệnh viện điều trị kịp thời.

Hậu quả của trầm cảm sau sinh

Đối với người phụ nữ sẽ bị tổn hại về thể chất, tinh thần, k có sự gắn kết với đứa trẻ và trẻ bị thiếu hụt về dtheer chất và tinh thần. Nghiên cứu về những đứa trẻ có mẹ bị trầm cảm sau sinh cho thấy: những đứa trẻ này thường hay quấy khóc, chậm tăng cân, giai đoạn sau chậm phát triển về ngôn ngữ, lớn hơn có thể bị tăng động, trầm cảm và lo âu. Đặc biệt là người chồng cũng có nguy cơ bị trầm cảm sau này.

Hậu quả nặng nề nhất của trầm cảm sau sinh là hành vi làm hại bản thân làm hại đứa trẻ.

Điều trị trầm cảm ở phụ nữ sau sinh

Để điều trị trầm cảm, cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau: liệu pháp tâm lý, liệu pháp hormon, thuốc chống trầm cảm.

Liệu pháp tâm lý bao gồm tâm lý cá nhân hoặc tâm lý nhóm là một phương pháp điều trị có hiệu quả. Đây là liệu pháp được chọn lựa đầu tiên vì không cần sử dụng đến thuốc, không sợ ảnh hưởng đến trẻ nếu bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ.

Liệu pháp hormone bao gồm sử dụng estrogen thay thế đôi khi có hiệu quả đối với trầm cảm sau sinh. Hormone estrogen được sử dụng kết hợp với thuốc chống trầm cảm.

Đối với những trường hợp nặng, bà mẹ không thể chăm sóc được bản thân mình và con thì cần sử dụng thuốc chống trầm cảm nhưng cần phải lưu ý nếu nuôi con bằng sữa mẹ thì cần phải có sự cân nhắc giữa lợi ích của việc dùng thuốc điều trị với tác dụng phụ nếu tiếp tục cho con bú và phải có sự theo dõi sát của bác sĩ chuyên khoa.

Phòng tránh trầm cảm sau sinh

Phụ nữ sau sinh cần phải nghỉ ngơi đầy đủ, thường xuyên đi ra ngoài ánh sáng mặt trời, ăn uống đủ chất, không được kiêng khem dẫn đến thiếu dinh dưỡng. Tự giải tỏa áp lực cho bản thân về vấn đề chăm sóc con.

Ngoài ra, có thể tâm sự với một ai đó về những cảm xúc của mình, tìm người giúp đỡ để chăm sóc con, làm việc nhà và những việc vặt để bản thân có thể nghỉ ngơi. Hãy học hỏi kinh nghiệm chăm sóc con cái từ người thân, bạn bè hay sách vở để không áp lực trong việc chăm sóc con...

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!