Thay tĩnh mạch chủ cứu 2 người bệnh có chồi bướu chít hẹp đường dẫn máu về tim

Người bệnh P.V.Đ. (60 tuổi, trú tại TP. Hồ Chí Minh) đi khám vì chân phải đột nhiên đau nhiều không rõ nguyên nhân gần một tuần, kèm sốt. Người bệnh diễn tả là chân phải đau đến mức "muốn rụng giò" khiến một người chưa bao giờ chịu đi khám bệnh phải tìm gặp bác sĩ.

Qua siêu âm, các bác sĩ tại địa phương phát hiện người bệnh có bướu thận phải nên chuyển người bệnh đến Bệnh viện Bình Dân chuyên sâu về ngoại khoa.

Tại Bệnh viện Bình Dân, qua hình ảnh CT-scan có cản quang và MRI, các bác sĩ phát hiện bướu thận phải kích thước lớn 80 mm x 40 mm và chồi bướu đã ăn lan, xuyên vào thành tĩnh mạch chủ dưới gây chít hẹp khiến máu từ chân phải không chảy về tim được. Đây chính là lý do làm cho người bệnh đau chân dữ dội.

Theo y văn, ung thư thận có chồi bướu vào lòng tĩnh mạch chiếm 4-10% các tổng số người bệnh. Nếu không điều trị, thời gian sống trung bình của người bệnh là 5 tháng. Tuy nhiên, trường hợp phát hiện muộn như người bệnh này, các bác sĩ ước tính người bệnh khó giữ được tính mạng trong 2 tuần tiếp theo nếu không phẫu thuật do bướu sẽ lan dần về tim, lên phổi gây tắc nghẽn tuần hoàn.

Trước tình thế cấp bách của người bệnh, Ban Gíám đốc Bệnh viện Bình Dân đã chủ trì hội chẩn toàn viện với sự tham gia của các chuyên khoa để tìm phương án phẫu thuật tối ưu cứu sống người bệnh. Nhiều tình huống đã được đặt ra, trong đó các bác sĩ tiên lượng khả năng phải thực hiện thay mới hoàn toàn một đoạn tĩnh mạch chủ dưới đã bị chồi bướu xâm lấn. Đây là một kỹ thuật khó, đòi hỏi bác sĩ có kinh nghiệm phẫu thuật mạch máu.

Thăm khám và tư vấn cho người bệnh P.T.N. trước xuất viện.

BS.CKII. Hồ Khánh Đức, Trưởng Khoa Phẫu thuật Tim - Mạch máu, một trong những bác sĩ phẫu thuật cho người bệnh chia sẻ: "Sau khi các bác sĩ chuyên khoa tiết niệu thực hiện phẫu thuật robot cắt bỏ thận phải có bướu xâm lấn, các bác sĩ chuyên khoa mạch máu thực hiện thay tĩnh mạch chủ dưới. Nhờ có thêm phẫu thuật robot, chúng tôi chỉ thực hiện thêm đường mổ ngắn bằng một nửa so với thông thường để kẹp hai đầu tĩnh mạch, loại bỏ đoạn tĩnh mạch chủ có bướu di căn vào. Tiếp đến, đoạn tĩnh mạch khiếm khuyết được thay bằng đoạn ống ghép chất liệu nhân tạo dài hơn 10cm".

Các bác sĩ đã lấy toàn bộ huyết khối trong tĩnh mạch chậu phải và tĩnh mạch thận trái, cắm lại tĩnh mạch thận trái để máu lưu thông từ tĩnh mạch thận trái về tim. Ca phẫu thuật thành công sau hơn 11 giờ nỗ lực của toàn bộ ekip bác sĩ nhiều chuyên khoa.

Hai ngày sau phẫu thuật, người bệnh đã vận động được tại giường. Người bệnh được cắt chỉ ở ngày hậu phẫu thứ 7 và xuất viện vào ngày hậu phẫu thứ 10. Trước khi xuất viện, người bệnh được kiểm tra ống ghép và mạch máu lưu thông tốt, chức năng thận trái tốt. Sau khi vết thương ổn định, người bệnh sẽ tiếp tục các liệu trình hóa trị để loại trừ các tế bào ung thư và sử dụng thuốc chống đông để phòng ngừa huyết khối sau này.

Người bệnh P.V.Đ. tái khám với bác sĩ Phạm Phú Phát sau phẫu thuật.

Trường hợp thứ 2 là người bệnh P.T.N. (37 tuổi), nhập viện vì đau hông lưng âm ỉ bên phải từ 2 tháng trước kèm ăn uống kém, sụt cân. Cách đây 5 năm, người bệnh từng được phẫu thuật do ung thư vỏ tuyến thượng thận bên phải, nhưng do dịch COVID-19 đến nay không tái khám.

Sau nhiều năm không theo dõi sau lần phẫu thuật đầu tiên, khi trở lại Bệnh viện Bình Dân lần này, các bác sĩ phát hiện bướu vỏ tuyến thượng thận đã tái phát và có kích thước 64x43x34mm (khoảng bằng trái banh tennis). Đáng kể, bướu đã xâm lấn gây huyết khối hoàn toàn đoạn tĩnh mạch chủ dưới lân cận, xâm lấn gan, bao quanh động mạch thận phải, dính cực trên thận phải và dính tá tràng.

Đánh giá đây là một ca bướu tuyến thượng thận có chồi bướu ăn lan phức tạp vào tĩnh mạch chủ rất hiếm gặp, người bệnh còn trẻ và là trụ cột kinh tế của gia đình, các bác sĩ tiến hành hội chẩn để lập kế hoạch phẫu thuật.

Ca phẫu thuật diễn ra trong gần 8 giờ với rất nhiều nỗ lực của các bác sĩ để gỡ dính, tách bướu an toàn ra khỏi đại tràng phải, tá tàng và cuống gan. Tiếp theo, thận được cắt trọn để lấy sạch khối ung thư đã xâm lấn bao quanh động mạch thận.

Đúng như kết quả hình ảnh học trên MRI trước phẫu thuật, bướu đã xâm lấn xuyên thành tĩnh mạch chủ nên không thể giữ lại đoạn tĩnh mạch chủ dưới chứa chồi bướu. Các bác sĩ phẫu thuật mạch máu quyết định cắt trọn khối chứa đoạn tĩnh mạch chủ bị xâm lấn, tạo hình đoạn tĩnh mạch chủ dưới dài 6 cm bằng mảnh ghép sinh học từ màng ngoài tim bò.

Siêu âm doppler kiểm tra tĩnh mạch chủ tân tạo thấy thông nối tốt, huyết động người bệnh ổn định. Trong cuộc phẫu thuật kéo dài từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, người bệnh được truyền 4 đơn vị hồng cầu lắng, 2 đơn vị huyết tương tươi đông lạnh.

Đến 5 giờ sáng hôm sau, người bệnh không cần dùng thuốc vận mạch, ngưng thở máy và được chuyển từ phòng hồi tỉnh về khoa theo dõi. Do tuyến thượng thận đã bị cắt bỏ, các chức năng về sản xuất hormone giúp điều chỉnh huyết áp và trao đổi chất, cân bằng nước-điện giải và chống stress sụt giảm nên người bệnh cần được bác sĩ tiếp tục điều trị thay thế những loại nội tiết thiếu hụt cho người bệnh.

TS.BS Phạm Phú Phát, Trưởng Khoa Niệu A khuyến cáo: Hiện nay, có thể phát hiện bướu thận giai đoạn sớm, khi bướu chỉ mới có kích thước khoảng 1-3 cm bằng siêu âm ổ bụng. Khi phát hiện bướu ở giai đoạn sớm, việc cắt bướu bảo tồn thận sẽ rất thuận lợi và tiên lượng rất tốt cho người bệnh thay vì phát hiện muộn đến khi bướu đã xâm lấn hoặc di căn xa.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!