Theo Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng thuốc dân tộc, cây ba chạc còn có tên gọi khác là cây chè đắng, chè cỏ hay cây dầu dầu, thuộc loại cây nhỡ cao từ 2 đến 8m, có nhánh màu đỏ tro. Cây ba chạc phổ biến ở khắp nước ta, ở trên các đồi cây bụi, ở rìa rừng, trong rừng thưa, ở cả vùng đất núi và đồng bằng.
Vị thuốc ba chạc chủ yếu là lá, rễ và vỏ thân cây. Người ta thường thu hoạch ba chạc quanh năm, sau đó rễ đem rửa sạch, thái nhỏ và phơi khô ngoài nắng. Lá thì đem sấy khô hay phơi trong râm.
Trong các tài liệu y học cổ truyền, ba chạc được ghi có vị đắng, mùi thơm, tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trừ bệnh ôn nhiệt, trừ thấp, chống ngứa, giảm đau và lợi sữa(Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – NXB Khoa học và Kỹ thuật).
Cây ba chạc có thể được coi là "khắc tinh" với nhiều chứng bệnh thường gặp. Lá ba chạc dùng ngoài chữa ghẻ, mụn nhọt, lở ngứa và chốc đầu. Ở Trung Quốc còn chữa vết thương nhiễm khuẩn, nhiễm mủ da, áp xe, eczema với phương thức là lá tươi nấu nước tắm, rửa hoặc giã đắp.
Khi dùng trong, lá ba chạc dùng để chữa bệnh viêm họng, viêm amidan, ho, mắt mờ, trẻ em sốt cao sinh kinh giật, phụ nữ mới đẻ ít sữa, kém ăn hoặc bị chứng nhiệt sinh khát. Ở Trung Quốc, người ta còn dùng lá ba chạc để phòng bệnh cúm, bệnh truyền nhiễm, viêm não, đột quỵ tim, cảm lạnh, viêm gan với phương thức tiến hành là sắc uống hoặc nấu cao, liều dùng từ 20 đến 40g một ngày.
Rễ và vỏ thân ba chạc chữa phong thấp, đau gân nhức xương, tê bại, bán thân bất toại, kinh nguyệt không đều. Bài thuốc rễ và vỏ thân ba chạc từ 8 đến 24g sắc uống một ngày là bài thuốc thường dùng trong chữa ngộ độc lá ngón ở Trung Quốc.
Một số bài thuốc có ba chạc trong y học dân gian:
- Thuốc bổ đắng (làm ăn ngon, dễ tiêu) đặc biệt cho phụ nữ sau khi đẻ: Ngày từ 8 đến 16g lá hoặc từ 4 đến 12g rễ, sắc uống.
- Thuốc lợi sữa: Ngày từ 8 đến 16g lá, sắc uống nhiều ngày.
- Thuốc điều kinh: Ngày từ 4 đến 12g rễ và vỏ thân sắc uống.
- Chữa viêm họng, viêm amidan, ho, viêm loét lưỡi, miệng, viêm gan vàng da, viêm dạ dày: Ngày từ 12 đến 20g lá tươi sắc uống. Trường hợp viêm ở miệng thì ngậm và nuốt dần.
- Chữa sốt, ngộ độc, háo khát, nước tiểu vàng nâu: Ngày 20g lá khô hoặc 40g lá tươi sắc uống.
- Chữa phong thấp, viêm khớp, lưng gối đau nhức, tê bại, đau dây thần kinh hông: Ngày từ 20 đến 40g rễ sắc uống hoặc tiến hành theo bài thuốc rễ ba chạc, dây đau xương, câu đằng, tầm gửi cây dâu mỗi vị từ 20 đến 30g sắc uống.
- Thuốc phòng cúm, bệnh truyền nhiễm và viêm não: Lá ba chạc 15g, rau má 30g, đơn buốt 15g, cúc thiên chỉ 15g. Tất cả sắc uống.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) vừa cấp cứu và điều trị thành công cho một bệnh nhân nữ 75 tuổi, nhập viện trong tình trạng đau ngực dữ dội.
VTV.vn - Sở Y tế Hà Nội vừa có công văn gửi các bệnh viện trên địa bàn thành phố về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống lây nhiễm bệnh sởi trong bệnh viện.
VTV.vn - Bác sĩ Katy Bowman, tác giả cuốn My Perfect Movement Plan, cho rằng ngồi từ 8-10 tiếng mỗi ngày sẽ khiến bạn già đi nhanh hơn.
VTV.vn - Người bệnh B.T.V. (nữ, 46 tuổi, xã Quảng Yên, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ) nhập viện trong tình trạng đau nhiều vùng bụng dưới, ấn đau tức.
VTV.vn - Đây là cơ sở khiến 80 học sinh, sinh viên tại Trường Cao đẳng Lào Cai bị ngộ độc thực phẩm.
VTV.vn - Trong tuần qua (25-31/10), toàn thành phố ghi nhận 612 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 110 trường hợp so với tuần trước.
VTV.vn - Mang thai ngoài ý muốn ở độ tuổi vị thành niên để lại rất nhiều hệ lụy về sức khỏe, tâm lý và kinh tế.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) vừa tiếp nhận một nữ bệnh nhân 53 tuổi bị sốc phản vệ nghiêm trọng ngay tại nhà sau khi sử dụng Thiamazol.
VTV.vn - Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa có cảnh báo về sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe TIGI MAX PLUS có chứa chất cấm Sibutramine, Phenolphtalein.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) vừa lấy ra búi giun đũa với hơn 100 con lớn, nhỏ trong ruột của nam bệnh nhi 2,5 tuổi, kịp thời cứu người bệnh khỏi cơn nguy kịch.
VTV.vn - Theo một nghiên cứu năm 2017, chuột rút chân ban đêm khá phổ biến, với khoảng 30% người trưởng thành gặp tình trạng này mỗi tháng.
VTV.vn - Theo các chuyên gia sức khỏe, sử dụng một liều lượng vừa đủ của hỗn hợp này đều đặn trong một tuần, mỡ bụng sẽ biến mất một cách kỳ diệu.
VTV.vn - Môi trường sống và làm việc thường xuyên bật máy lạnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe.
VTV.vn - Theo các chuyên gia, đốt các hợp chất có chứa hương liệu sản sinh ra nhiều vật chất dạng hạt gây hại hơn so với thuốc lá.
VTV.vn - Có rất nhiều thói quen lười biếng trong cuộc sống hàng ngày có thể ảnh hưởng tới cơ thể hơn bạn tưởng tượng.