Vàng da ở trẻ sơ sinh - không thể coi thường

Thời gian vừa qua, tại Khoa Hồi sức tích cực sơ sinh - Bệnh viện Nhi Thanh Hóa đã tiếp nhận và điều trị nhiều ca vàng da bệnh lý, đặc biệt có những trường hợp trẻ mắc vàng da nhân, được chỉ định phải thay máu.

Bệnh nhi H.B.N. (trú tại Văn Nho, Bá Thước, Thanh Hóa) được phát hiện vàng da ở ngày tuổi thứ 2, đã chiếu đèn vàng da tại bệnh viện huyện nhưng tình trạng không được cải thiện. Bệnh nhi được chuyển xuống Bệnh viện Nhi Thanh Hóa khi được 4 ngày tuổi với tình trạng xét nghiệm Bilirubin tăng cao và có biểu hiện thần kinh: Phản xạ chậm, bỏ bú, cơn tăng trương lực cơ. Bệnh nhi được chẩn đoán vàng da nhân và ngay lập tức được các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực sơ sinh chỉ định thay máu, chiếu đèn tích cực, theo dõi sát toàn trạng.

Bệnh nhi thứ 2 là H.N. (trú tại Quảng Xương, Thanh Hóa) nhập viện khi được 6 ngày tuổi. Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng xuất hiện vàng da tăng dần, bụng chướng, bú kém, sốt cao nhất 39 độ C. Bệnh nhi đã được điều trị: Thay máu, chiếu đèn tích cực, kháng sinh, dinh dưỡng. Qua 7 ngày điều trị, tình trạng bệnh nhi tiến triển tốt và đã được ra viện.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vàng da bệnh lý ở trẻ, tình trạng vàng da tăng Bilirubin tự do sớm ở những ngày đầu sau đẻ cần được theo dõi sát như vàng da do bất đồng nhóm máu mẹ con ABO, Rh, hay thiếu men G6PD hoặc những bất đồng dưới nhóm, hay bệnh lý về máu gây tan máu nhiều; những nguyên nhân gây vàng da kéo dài như: suy giáp, rối loạn chuyển hóa, bệnh lý viêm gan hay tắc mật…

Nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời, kết quả tốt không để lại di chứng. Nếu trẻ không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể để lại di chứng là vàng da nhân xám. Hệ quả để lại của vàng da nhân xám là bại não, chậm phát triển tinh thần, vận động, nặng nhất là tử vong.

Vàng da bệnh lý rất khó để phân biệt với vàng da sinh lý. Vì vậy phụ huynh cần theo dõi sát sao tình trạng của trẻ, đặc biệt trong những ngày đầu sau sinh. Khi trẻ có những dấu hiện bất thường sau, trẻ được cần đưa ngay đến cơ sở y tế đúng chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời:

- Vàng da xuất hiện sớm từ ngày thứ nhất, thứ 2 sau sinh.

- Vàng da tăng nhanh đến quá vùng bụng đến lòng bàn tay chân.

- Vàng da kết hợp các triệu chứng bất thường khác như bỏ bú, tăng trương lực cơ, ngừng thở.

- Những gia đình có tiền sử: Trẻ đầu đã bị vàng da hoặc mẹ nhóm máu (O), hoặc những bệnh lý về máu.

- Không hết vàng da sau 10 ngày với trẻ đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ non tháng.

Vàng da ở trẻ sơ sinh được coi là sinh lý khi đáp ứng đầy đủ tiêu chí sau:

- Trẻ đủ tháng hoặc non muộn ( >=35 tuần).

- Vàng da xuất hiện sau 48 giờ tuổi.

- Vàng da diễn biến từ từ và hết sau 7-10 ngày.

- Định lượng Bilirubin < 13mg% ở trẻ đủ tháng.

- Vàng da đơn thuần.

- Trẻ khỏe.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!