Bổ sung canxi cho bé: Hiểu đúng mới dùng đủ

Tình trạng thiếu hụt vitamin D và khẩu phần Canxi thấp đang là những vấn đề ảnh hưởng đến thể chất, sức khỏe của trẻ em Việt Nam. Theo các số liệu thống kê, tình trạng thiếu hụt Canxi và vitamin D xảy ra rất phổ biến ở trẻ em Việt Nam. Nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2012 cho thấy khẩu phần ăn của trẻ chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu Canxi và 10% nhu cầu vitamin D. Nhiều bậc phụ huynh đã cố gắng giúp con bổ sung vitamin D và Canxi nhưng không đem lại hiệu quả hoặc không biết cách bổ sung đúng cho trẻ ở từng lứa tuổi.

Từ đây, những câu hỏi làm thế nào để biết trẻ đang thiếu canxi, vitamin D nói chung và vi chất dinh dưỡng nói riêng, bổ sung thế nào cho hợp lý qua đó giúp bé phát triển toàn diện trở thành vấn đề được nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Đây cũng chính là một trong những chủ đề được bàn luận trong buổi giao lưu trực tuyến với sự tham dự của PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng quốc gia, nam diễn viên Tiến Lộc và MC Vân Hugo trên Báo Điện tử VTV News mới đây.

Các khách mời tham gia chương trình

Với thời lượng 45 phút, chương trình đã mang tới cho khán giả nhiều thông tin bổ ích nhằm bổ sung canxi cho trẻ như tìm hiểu nguyên nhân, cách nhận biết và tác hại của việc trẻ bị thiếu vi chất dinh dưỡng, nhất là thiếu canxi, vitamin D. Với những trẻ có dấu hiệu thiếu canxi, chương trình cũng giúp các bậc cha mẹ có thêm kiến thức về cách bổ sung canxi – vitamin D cho trẻ thông qua nhiều cách, đặc biệt bằng phô mai tươi. Đây đều là những vấn đề được đông đảo các bậc phụ huynh quan tâm cũng như gửi tới câu hỏi tới ê-kíp sản xuất chương trình.

Là một trong những chủ đề khán giả quan tâm hàng đầu nên những câu hỏi về cách nhận biết những dấu hiệu trẻ bị thiếu canxi đã được các chuyên gia trả lời khá cụ thể.  Cụ thể, theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng quốc gia, thiếu canxi và vitamin D thường gây bệnh còi xương ở trẻ em, với các dấu hiệu: trẻ bứt rứt khó ngủ về đêm, ra mồ hôi trộm, tóc rụng theo hình vành khăn, răng mọc chậm, chậm biết đi, và đặc biệt ảnh hưởng tới tăng trưởng chiều cao của trẻ. Bệnh có thể để lại di chứng:chân vòng kiềng, chân cong, hẹp khung chậu…

Theo kết quả khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2015, tỷ lệ trẻ em thiếu vitamin D ở nông thôn là 53,7% và thành thị là 62,1%. Nguyên nhân chính dẫn tới hiện tượng này là do trẻ ít được tắm nắng, hay ít  tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vì dưới tác dụng của ánh nắng thì các tiền tố vitamin D sẽ được chuyển sang dạng vitamin D thể hoạt động, tham gia vào hấp thu và chuyển hóa canxi. Như vậy chỉ cần tiếp xúc ánh nắng 15-20 phút là đủ nhu cầu khuyến nghị về vitamin D; còn vitamin D trong chế độ ăn chỉ cung cấp 10-20% nhu cầu khuyến nghị về vitamin D.

Bên cạnh đó, khi trên móng tay trẻ có các đốm trắng hay móng tay mềm, hay gãy đó là dấu hiệu trẻ thiếu canxi hay/và thiếu vitamin D. Những trẻ thiếu canxi và/hoặc D thì yếu hơn, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp, dễ bị mắc các dịch cúm vì hệ miễn dịch của trẻ kém.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng quốc gia

Không chỉ lưu ý tới những dấu hiệu thiếu canxi, các bậc cha mẹ còn cần quan tâm tới những biểu hiện của việc thừa canxi, trong đó khó có thể bỏ qua tỉ lệ Canxi - Vitamin D chuẩn được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị. Theo đó, nếu bằng chế độ ăn thông thường, và có uống sữa, ăn pho mai thì không sợ thừa canxi, vì nhu cầu tối đa cho phép của canxi rất cao tới 2500mg/ngày cho trẻ 1-7 tuổi. Chỉ thừa canxi khi bổ sung canxi dạng dược phẩm (viên, bột, cốm) với liều cao, trong thời gian dài. Nếu bổ sung thừa có thể gây nguy cơ sỏi thận thì cũng rất nguy hiểm tới chức năng thận; ngoài ra canxi cao sẽ ảnh hưởng tới hấp thu các vi chất khác như: Kẽm, sắt, magie, photpho, iod, đồng…).  Vì vậy các phụ huynh không nên tự mua canxi, vitamin D tự cho trẻ uống, mà nên được tư vấn của các bác sĩ dinh dưỡng để được hướng dẫn chế độ ăn và bổ sung canxi, vitamin đúng cách cho con.

Khẳng định hiện tượng thiếu canxi hay thừa canxi đều không tốt cho trẻ, các khách mời của chương trình đã đưa ra một số giải pháp nhằm bổ sung canxi cho trẻ đúng cách, hợp lý. Đối với chế độ ăn uống, trẻ nên được dung đủ 8 nhóm thực phẩm trong ngày bao gồm các nhóm: Bột đường, thịt các loại, cá, hải sản; Sữa; Trứng; đậu đỗ; Rau có mầu xanh thẫm, củ quả mầu vàng; các loại rau củ khác, quả chín; và nhất là không được quên chất béo trong ché độ ăn. Các bậc cha mẹ nên chọn các thực phẩm giảu canxi, vitamin D giúp tăng chiều cao như hải sản, sữa và các chế phẩm từ sữa.

Đặc biệt, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng quốc gia khẳng định phomai và sữa là nguồn cung cấp canxi quý, trẻ dễ hấp thu và chuyển hóa. Tuy vậy, do thị trường có rất nhiều loại phomai khác nhau, cha mẹ nên chọn loại phomai tươi, mềm dễ ăn cho bé, và chọn loại pho mai có cân đối giữa canxi photpho và vitamin D như Phô mai tươi Helio chứa 157mg Canxi & 0.86mcg Vitamin D là hợp lý cho hấp thu canxi .

Với một số ý kiến cho rằng phô mai tươi có thể chứa hàm lượng chất béo lớn tương tự váng sữa, không tốt cho trẻ, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng quốc gia cho biết Ppomai, váng sữa cũng đều được làm từ sữa, nhưng vánhg sữa là sản phẩm được làm từ phần kem nên nhiều béo hơn, còn pho mai tươi được làm từ sữa tươi, và lên men, tách nước mà tạo thành. Mùi vị cũng khác nhau giữa phomai và váng sữa.

Về cơ bản pho mai tươi là 1 dạng của phomai, đều là sản phẩm từ sữa, trong thành phần có chứa nhiều protein và chất béo từ sữa. Pho mai tươi có nguồn gốc từ châu Âu, được các nước chấu Âu ưa chuộng sử dụng trong chế biến các món ăn hoặc làm món ăn phụ cho trẻ vì nó chứa nhiều canxi, và vitamin D giúp hấp thu canxi, và một số vitamin nhóm B. Phomai tươi được các bé thích ăn vì có hương vị chua (của sữa chua), béo, thơm đặc trưng. Phomai tươi hợp với sở thích của trẻ vì độ mềm, mượt, và dịu , thơm có thể cho trẻ từ 6 tháng trở nên ăn để giúp bé quen với các món ăn, và cung cấp dưỡng chất quý như chất đạm, chất béo, nhiều canxi, vitamin D, Vitamin B2, B12 giúp cho bé phát triển toàn diện cả thể chất và trí tuệ.

"Váng sữa thường có nhiều chất béo hơn phomai tươi, và ít các chất dinh dưỡng khác như: ít chất đạm, canxi, vitamin khoáng chất khác. Váng sữa thường có độ đặc và quánh hơn phomai tươi, bởi có nhiều chất béo hơn, có khí năng lượng do  chất béo chiếm 60-70% tổng năng lượng của của hộp váng sữa.  Vì vậy nếu mẹ cho bé ăn nhiều váng sữa sẽ làm trẻ đầy bụng, khó tiêu; và nhiều chất béo cũng góp phần làm trẻ béo phì nếu ăn nhiều.  Vì vậy các mẹ không nên dùng váng sữa để thay thế sữa cho trẻ em.  Ví dụ: Trong 100g phomai tươi sẽ cung cấp 157mg canxi; còn trong váng sữa có nồng độ can xi thấp hơn 100-120mg canxi", PGS.TS Nguyễn Thị Lâm phân tích thêm.

Điều cần lưu ý là phụ huynh nên chọn những sản phẩm có hàm lượng canxi phù hợp với vitamin D, có bổ sung thêm vitamin B2, B12, ví dụ như phô mai tươi Helio có hàm lượng chất béo hợp lý, được bổ sung cả sữa chua hỗ trợ men tiêu hoá, có cả vị dâu tây rất thơm ngon và dễ ăn phù hợp với khẩu vị của bé.

Khi chọn sản phẩm nên chọn sản phẩm phomai, các bậc cha mẹ cũng cần chú ý chỉ sử dụng những sản phẩm không sử dụng phẩm mầu thực phẩm, không chất bảo quản, là loại phomai tươi; nên xem hạn sử dụng, hộp không bị méo, dập nát, thủng, hay không bị phồng… để đảm bảo an toàn thực phẩm.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều phô mai khác nhau. Tuy nhiên, để lựa chọn được phô mai có chất lượng, an toàn mà dùng được cho cả gia đình cũng không dễ, nhất là khi thị trường sữa, chế phẩm từ sữa còn đang loạn nguồn gốc sản phẩm. Phô mai tươi trái cây vị dâu Helio là một sản phẩm đáng lưu ý trên thị trường sữa chính ngạch.

Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!