Trong cuốn sách "Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam" - NXB Khoa học và Kỹ thuật, Giáo sư Đoàn Thị Nhu, Phó Giáo sư Phạm Duy Mai và PGS.TSKH Đỗ Trung Đàm đã chỉ rõ những công dụng hữu ích của những loài cá này trong chữa trị nhiều loại bệnh.
Cá quả
Cá quả (hay cá lóc, cá chuối) có vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng trừ phong, hạ hỏa, tiêu thũng, chống viêm.
Theo kinh nghiệm dân gian, cá quả có công dụng giúp khỏi chứng ra mồ hôi trộm ở trẻ em. Bài thuốc cụ thể: lấy 100g cá quả rửa sạch nhớt bằng nước sôi, lọc lấy thịt, thái nhỏ, rán cho vàng thơm, nấu với 300ml nước đến khi còn 200ml, thêm muối cho đậm. Cho trẻ ăn cả cái lẫn nước trong một ngày và dùng trong 3 ngày.
Bên cạnh đó, cá quả còn có nhiều công dụng khác trong điều trị bệnh như:
- Chữa phù thũng ở trẻ nhỏ: lấy thịt cá quả (1 con) nấu nhừ với lá bìm bìm non, lá dâu non hoặc 50g quả bí đao. Ăn trong ngày cho đến khi nhẹ mặt và đi tiểu được.
- Chữa lở ngứa kinh niên, lâu ngày không khỏi: lấy 1 con cá quả làm sạch, mổ bụng, bỏ hết ruột, nhồi đầy lá ké đầu ngựa vào và buộc chặt. Sau đó, lấy lá ké bọc xung quanh mình cá, đốt lửa cho đến khi lớp lá ké cháy hết thì gỡ bỏ lá. Ăn hết thịt cá trong một ngày. Dùng từ 2 - 3 ngày.
Bên cạnh thịt cá, mật cá quả cũng rất hữu dụng trong trường hợp bị viêm họng thể nguy cấp. Người bệnh có thể dùng mật cá tẩm bông sạch và bôi nhiều lần trong ngày.
Theo tài liệu nước ngoài, ở Trung Quốc, cá quả còn có tác dụng chữa sốt cao, mồ hôi trộm, viêm gan, vàng da với công thức: lấy 1 con cá quả, làm sạch nhớt, đánh vảy, môt bụng, bỏ hết ruột, sấy khô giòn, tán bột, rây mịn, Ngày uống 3 lần, mỗi lần 10g.
Người Trung Quốc còn chế biến cá quả thành những món ăn – vị thuốc phổ biến như sau:
- Chữa nhọt trong tai: cá quả (250g), cá mực (200g), đậu phụ (50g), trám muối (4 quả). Tất cả ninh nhừ. Ăn cả cái lẫn nước trong ngày.
- Chữa sốt cao, háo khát, bí tiểu do thận hư: cá quả (1 con) làm sạch, nấu chín với đậu phụ (250g). Ăn vào các bữa cơm trong ngày.
Cá săn sắt (Hình minh họa: aquainfo.org)
Cá săn sắt (cá đuôi cờ)
Cá săn sắt vấn được người Việt biết đến nhiều hơn với tên gọi cá đuôi cờ. Đây là loài cá có vị ngọt, nhạt, có tác dụng tiêu viêm, giải độc.
Theo kinh nghiệm dân gian, bài thuốc cá săn sắt (1 con) giã với lá cỏ xước, lá thông non và nõn cây chuối đắp lên có tác dụng làm thuốc rút gai, dằm.
Ở Trung Quốc, người ta lấy cá săn sắt (từ 2- 4 con), rửa sạch, ninh nhỏ lửa tới nhừ với 60 – 90 g đậu đen ăn nóng làm thuốc bổ huyết, bổ thận và giúp loại bỏ tình trạng chóng mặt.
Cá trê
Thịt cá trê có vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng bổ huyết, giảm đau, sinh tân (thải huyết ứ, sinh huyết mới) và ích khí.
Thịt cá trê om hay hầm là món ăn – vị thuốc rất tốt cho cơ thể đang suy yếu, người mới ốm khỏi. Ngoài ra, cá trê cũng có rất nhiều công dụng khác, cụ thể:
- Chữa sa dạ con: cá trê giã nhỏ với lá cỏ xước, rồi nấu với lá vông nem, ăn cả cái lẫn nước.
- Chữa viêm phế quản: cá trê giã nhỏ, nấu với than quả bồ kết (0,5 – 1g).
- Làm thuốc giải độc: cá trê (1 con) làm thịt, bỏ ruột, lấy chu sa (một loại khoáng vật cinnabarit của thủy ngân có sẵn trong tự nhiên) đã thủy phi, tán bột mịn (1g) rắc đều vào cá, nướng chín. Ăn với ít muối hoặc nước mắm làm 3 – 4 lần trong ngày. Cách thủy phi chu sa: mài chu sa vào bát sứ, dùng nam châm hút hết mùn sắt. Cho nước vào, khuấy đều, để lắng, gạn bỏ nước trong. Lại thêm nước, khuấy đều, làm vài lần đến khi nước ở trên trong là được. Lấy cặn gói vào giấy màu đen, phơi nắng đến khô.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Bệnh viện Nội tiết Trung ương vừa tiếp nhận một bệnh nhân (58 tuổi, trú tại Thái Nguyên) mắc đái tháo đường type 2, tăng huyết áp, thoái hóa cột sống nhiều năm.
VTV.vn - Theo định hướng phát triển của hệ thống y tế thành phố, tương ứng với việc hình thành 3 cụm y tế chuyên sâu sẽ có 3 trung tâm cấp cứu ngoài bệnh viện.
VTV.vn - Thời tiết giao mùa thay đổi thất thường, nồm ẩm khiến số bệnh nhân nhập viện trên địa bàn Hà Nội gia tăng.
VTV.vn - Công an TP. Hồ Chí Minh đã vào cuộc và chưa ghi nhận rò rỉ thông tin người bệnh ra bên ngoài.
VTV.vn - 4 bệnh nhân (có địa chỉ tại Tuyên Quang) nhập viện trong tình trạng vã mồ hôi, tức ngực, nôn, tê bì chân tay, tê bì môi, lưỡi, vật vã, huyết áp tụt, da tái nhợt…
VTV.vn - Bệnh nhân nam, 39 tuổi, trở về từ Angola, bị sốt rét do nhiễm ký sinh trùng Plasmodium Falciparum.
VTV.vn - Đang ăn tối tại một nhà hàng ở Đà Nẵng, người đàn ông bất ngờ choáng, ngã quỵ xuống đất, mất ý thức. Nữ điều dưỡng đã kịp thời tiếp cận, ép tim cứu sống người bệnh.
VTV.vn - Bộ Y tế khẳng định: Khi thi bằng lái xe, đổi giấy phép lái xe, người dân vẫn cần xuất trình giấy khám sức khỏe lái xe như quy định trước đây.
VTV.vn - Người bệnh nam, 81 tuổi, đến Trung tâm Y tế Hạ Hoà (Phú Thọ) thăm khám do bị sưng nề, mất vận động cẳng tay trái.
VTV.vn - Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), 3 tháng đầu năm 2024, cả nước đã ghi nhận 27 ca tử vong do bệnh dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm 2023.
VTV.vn - Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai ghi nhận hơn 1.400 lượt đến khám, nhập viện do bệnh lý tiêu hóa, trong đó bệnh nhi tiêu chảy phải nhập viện điều trị tăng.
VTV.vn - Ngày 27/3, Bộ Y tế phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức "Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền sang người năm 2024".
VTV.vn - An Trí là hoạt huyết dưỡng não dạng gói dung dịch thuộc Công ty TNHH TM Y Phúc – mang khát vọng sức khỏe trí não đến hàng triệu gia đình Việt!
VTV.vn - Bé trai 4 tháng tuổi đến Trung tâm Y tế huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) điều trị với 2 bên má loét trợt, nề đỏ, chảy dịch do tự chữa viêm da tại nhà.
VTV.vn - Phát hiện ung thư vú ở giai đoạn muộn, đã di căn sang gan và phổi, người bệnh N.T.V. (60 tuổi) đã đáp ứng điều trị rất tốt và xuất viện sau 2 lộ trình điều trị đầu tiên.