Viêm thanh quản cấp - đừng chủ quan

Nguyên nhân của viêm thanh quản

Theo PGS.TS. Phạm Thị Bích Đào, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, viêm thanh quản cấp là tình trạng niêm mạc dây thanh quản bị viêm hoặc sưng lên do nhiễm virus, hoặc do thời tiết thay đổi chuyển lạnh đột ngột, cơ thể không thích nghi kịp. Viêm nhiễm có thể lan nhanh từ mũi họng xuống thanh quản hoặc ngược lại.

Trong khi đó, viêm thanh quản mạn tính xảy ra nguyên nhân chủ yếu là do tiếp xúc lâu dài với các yếu tố nguy cơ chẳng hạn như môi trường ô nhiễm, sử dụng giọng nói quá mức. Trường hợp này có nguy cơ kéo dài và trầm trọng hơn. Viêm thanh quản cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng của bệnh

Các triệu chứng phổ biến của viêm thanh quản bao gồm: Sốt, ho, mất giọng, khản tiếng, khô họng, ho khan... khiến người bệnh mệt mỏi và khó chịu.

Qua nghiên cứu, người ta phát hiện nguyên nhân gây viêm thanh quản cấp chủ yếu là do virus: influenza, virus APC, Myxovirut, virus cúm, á cúm...

Bệnh xuất hiện đột ngột sau một buổi đi về khuya, mặc lạnh hoặc tiếp xúc với người bị cúm, uống bia rượu lạnh... Bệnh nhân thấy đau mình mẩy, nhức đầu, nuốt nước bọt thấy khô rát và đau, trong miệng tiết nhiều nước bọt nên phải nuốt thường xuyên… khiến người bệnh mệt mỏi và khó chịu.

Các triệu chứng tiếp theo thường là sốt, ho, mất giọng, khản tiếng. Bệnh diễn biến trong vòng 5 - 7 ngày rồi tự khỏi nếu không có biến chứng. Tuy nhiên, một số trường hợp bị bội nhiễm do sức đề kháng chung của cơ thể giảm sút có thể dẫn đến biến chứng viêm tai, viêm phổi... Khi đó, người bệnh cần được theo dõi, điều trị đúng và kịp thời, nếu thấy các biểu hiện như đau tai, chảy dịch ở tai, khó thở... thì nên vào viện ngay.

Viêm thanh quản cấp ở người lớn diễn biến chủ yếu theo chiều hướng tốt, chỉ cần điều trị triệu chứng là hạ sốt, giảm đau bằng paracetamol, giảm ho, chống phù nề, nên sử dụng corticoid trong những trường hợp này với thời gian 7 ngày... Bệnh nhân dần dần hết sốt, không ho và tiếng nói trong dần trở lại.

Tuy nhiên, viêm thanh quản cấp ở trẻ em diễn biến lại khá nguy hiểm do đặc điểm ở trẻ em là hiện tượng phù nề dữ dội trong khi kích thước đường thở của trẻ lại nhỏ chỉ bằng 1/3 người lớn, tổ chức liên kết vùng này lại lỏng lẻo nên dễ gây khó thở nặng và tử vong. Phù nề thường khu trú ở hạ thanh môn, có thể lan rộng xuống khí, phế quản. Niêm mạc thanh quản màu đỏ hồng hoặc đỏ sẫm. Đôi khi quá trình viêm tạo nên những ổ áp-xe rồi vỡ loét do bội nhiễm làm mủ tràn xuống khí, phế quản dẫn đến viêm khí phế quản.

Viêm thanh quản cấp ở trẻ biểu hiện triệu chứng chính là khó thở kèm theo tiếng khóc khàn. Trẻ quấy khóc nhiều, ăn ít. Khó thở xuất hiện vào ngày thứ 4 đến ngày thứ 10 của bệnh. Khó thở kiểu thanh quản tăng nhanh trong vòng vài giờ rồi chuyển thành khó thở nặng. Tiếng ho ông ổng khi viêm nhiễm lan sâu xuống hạ thanh môn (ngay dưới thanh quản). Thỉnh thoảng lại xuất hiện một cơn co thắt thanh quản làm trẻ ngạt thở, trợn mắt, môi, mặt và đầu chi tím.

Triệu chứng toàn thân xấu. Trẻ sốt cao 39 - 40 độ C, môi khô, lưỡi bẩn, mạch nhanh nhỏ, rất khó bắt. Lúc này, soi thanh quản sẽ thấy niêm mạc nhiều xuất tiết nhầy, hai dây thanh xung huyết, dưới thanh môn có hai khối phù nề hình thoi màu đỏ che lấp hạ thanh môn - đây chính là nguyên nhân gây khó thở. Bệnh tiến triển bất thường. Nếu diễn biến theo chiều hướng tốt, khó thở thuyên giảm sau vài ngày. Trong trường hợp xấu, khó thở ngày càng tăng và trẻ tử vong trong vòng 24 giờ nếu không được xử trí kịp thời.

Phòng tránh

Để phòng bệnh viêm thanh quản, nguyên tắc chung là cần giữ ấm vùng cổ, không nên uống nước đá lạnh, không hút thuốc, hạn chế bia rượu, đồ ăn cay nóng, nên đeo khẩu trang khi đi đường và ở những nơi đông người, vệ sinh răng miệng, họng hàng ngày.

Việc phòng tránh viêm thanh quản cấp cho trẻ nhỏ là hết sức cần thiết do mức độ nặng nề của bệnh. Tránh không cho trẻ dưới 5 tuổi ra ngoài trời khi trời khuya. Không đưa trẻ đi chơi những chỗ đông người, nhất là khi đang có dịch. Giữ ấm vùng cổ, ngực và bụng cho trẻ trong mùa lạnh...

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!