Báo động gia tăng số trường hợp mắc và tử vong do bệnh dại

Vào cuối tháng 1/2024, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân H.R.N. (sinh năm 1975, trú tại xã Ea Yông, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk) với biểu hiện lơ mơ, sốt, đau nhức người, nôn ói, sợ gió, sợ nước với chẩn đoán theo dõi bệnh dại lên cơn. Bệnh nhân tử vong sau 2 ngày nhập viện.

Theo người nhà bệnh nhân, trước thời điểm nhập viện 1 tháng, bệnh nhân bị chó chạy rông cắn vào bàn chân bên trái và không đi tiêm vaccine phòng bệnh dại.

Trường hợp thứ 2 là bệnh nhân T.T.H. (sinh năm 1973, trú tại xã Hòa An, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk), ngày 5/2, bệnh nhân khởi phát bệnh với triệu chứng mệt mỏi, sợ nước, sợ gió, người nhà đưa đi khám tại Trung tâm Y tế huyện Krông Pắk, sau đó được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa Vùng Tây Nguyên với chẩn đoán theo dõi bệnh dại lên cơn.

Người nhà bệnh nhân cho biết, cách ngày nhập viện hơn 1 tháng, bệnh nhân bị chó chạy rông cắn vào ngón trỏ, ngón cái bàn tay trái. Do chủ quan nên bệnh nhân cũng không đi tiêm vaccine phòng bệnh dại dẫn đến mắc bệnh và tử vong.

Trường hợp thứ 3 là bệnh nhân V.V.T. (sinh năm 1971, trú tại xã Pơng Đrang, huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk), ngày 14/2, bệnh nhân khởi phát bệnh với triệu chứng sốt, đau đầu.

Đến sáng ngày 18/2, bệnh nhân sốt cao kèm sợ nước nên được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên điều trị. Tại Bệnh viện, bệnh nhân được chẩn đoán theo dõi bệnh dại lên cơn và tử vong tại nhà vào sáng 19/2.

Theo người nhà bệnh nhân, khoảng 2 tháng trước bệnh nhân bị chó cắn vào bàn tay nhưng không đi tiêm vaccine phòng bệnh dại. Cùng thời gian trên chó cắn thêm 2 người trong nhà và chó xung quanh, người nhà đã giết chó ăn thịt. Hai người trong nhà có tiêm huyết thanh và vaccine phòng bệnh dại.

Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus dại (Rhabdovirus) gây ra, bệnh lây truyền từ động vật sang người qua vết cắn, vết thương, vết cào, liếm của động vật, thường thấy ở chó, mèo. Thời gian ủ bệnh từ 2 - 8 tuần, ngắn thì khoảng 10 ngày và dài có khi 1 - 2 năm, tùy lượng virus và độ nặng vết thương. Người bệnh sẽ nhiễm virus cấp tính tại hệ thần kinh trung ương.

Triệu chứng khởi đầu của bệnh này gồm mệt mỏi, nhức đầu, sốt, cảm giác sợ hãi... Bước vào giai đoạn viêm não thường có biểu hiện như mất ngủ, tăng cảm giác kích thích (sợ ánh sáng, sợ tiếng động, sợ gió). Mức độ nguy hiểm nhất là rối loạn thần kinh thực vật với đồng tử giãn, vã mồ hôi, tăng tiết nước bọt, rối loạn huyết động... Cho đến nay, bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bị bệnh dại gần như tử vong 100%.

ThS.BS Hoàng Hải Phúc, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk cho biết: Năm 2023, toàn tỉnh ghi nhận 4 trường hợp tử vong do bệnh dại. Tuy nhiên, bước qua năm 2024, chỉ mới chưa đầy 2 tháng đã ghi nhận 3 trường hợp tử vong, trong khi các tháng tới mới bước mùa nắng nóng, là điều kiện thuận lợi thúc đẩy nguy cơ bùng phát nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhất là bệnh dại khiến bệnh có thể sẽ diễn biến phức tạp. Do đó, người dân cần nâng cao hơn nữa ý thức phòng bệnh để bảo vệ sức khỏe cũng như tính mạng của mình.

Bệnh dại nguy hiểm, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng đã có vaccine phòng và người dân hoàn toàn có thể phòng tránh được. Khi bị chó cắn, mèo cào, người dân nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn tiêm vaccine hoặc huyết thanh phòng bệnh. Đặc biệt đối với trẻ nhỏ nên giúp trẻ hiểu và khai báo sớm nếu có động vật cắn, cào làm bị thương để người lớn xử lý kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc.

Đáng chú ý, các quan niệm như không tiêm vaccine dại vì lo ngại vaccine sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh, sức khỏe và tự ý chữa bệnh bằng các phương pháp chưa được Bộ Y tế công nhận khi bị chó, mèo hay vật nuôi cắn là điều hết sức sai lầm bởi hầu hết các trường hợp tử vong vì dại đều do không đi tiêm phòng vaccine.

Theo khuyến cáo của Cục Y tế dự phòng, để chủ động phòng, chống bệnh dại, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau: Tiêm phòng bệnh dại đầy đủ cho chó, mèo, vật nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y; không thả rông chó, mèo; chó ra đường phải được đeo rọ mõm; không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo. Với những người tiếp xúc thường xuyên với động vật như nhân viên thú y, kiểm lâm... cũng cần chích ngừa định kỳ.

Khi bị chó, mèo cắn, cào, liếm cần rửa sạch và sát trùng vết thương, nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để chích vaccine, huyết thanh kháng dại kịp thời. Tuyệt đối không dùng thuốc nam, không tự chữa hay nhờ thầy lang chữa bệnh dại.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!