Tiêu chảy - Nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ

Trong 2.5 triệu lượt trẻ em bị tiêu chảy hàng năm có 80% trẻ tử vong ở độ tuổi dưới 2 tuổi. Nguyên nhân chính dẫn tới tử vong ở trẻ khi mắc bệnh tiêu chảy là do mất nước và điện giải.

Tại Việt Nam, thống kê của Bệnh viên nhi Trung ương cho biết, trung bình mỗi trẻ bị tiêu chảy 3 lần/ năm, nhóm trẻ tại vùng nông thôn có tỷ lệ mắc cao hơn do ý thức vệ sinh kém, trẻ không được chăm sóc cẩn thận. Cũng theo thống kê, trung bình trẻ em ở nông thôn bị tiêu chảy 5 – 6 lần/năm.

‘ Bệnh tiêu chảy là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với trẻ em. (Ảnh minh họa)

Để tìm hiểu về việc chăm sóc và sử lý tiêu chảy ở trẻ em, chương trình Thầy thuốc trả lời đã có cuộc trao đổi với PGS TS Bùi Vũ Huy, Trường khoa Nhi, bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.

PV: Mùa hè là thời điểm tỷ lệ trẻ mắc bệnh tiêu chảy tăng cao. Tuy các bậc phụ huynh vẫn thường biết tới bệnh tiêu chảy nhưng vẫn chưa biết rõ tiêu chảy là bệnh lý như thế nào. Xin PGS cho biết những thông tin vè bệnh lý này?

PGS TS Bùi Vũ Huy: Tiêu chảy là bệnh rất phổ biến ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em. Theo tổ chức Y tế thế giới, bệnh tiêu chảy là căn nguyên hàng đầu gây tử vong ở trẻ đặc biệt là trẻ nhỏ. Khi trẻ đi ngoài phân lỏng, có nước trên 3 lần/ngày được xem là tiêu chảy. Trong đời sống hàng ngày thường có 3 loại tiêu chảy chính như sau:

Thứ nhất: Tiêu chảy cấp phân có nước.

Thứ hai: Tiêu chảy cấp phân có máu.

Thứ ba: Tiêu chảy kéo dài trên 15 ngày, đây là loại tiêu chảy thường gặp ở trẻ.

PV: Vậy, bệnh tiêu chảy ở trẻ em và người lớn có điểm gì khác nhau hay không thưa bác sĩ?

PGS TS Bùi Vũ Huy: Thực ra, căn nguyên cũng như biểu hiện bệnh tương đối giống nhau. Tuy nhiên, ở trẻ em cần lưu ý 2 đặc điểm, thứ nhất ở trẻ em cơ thể chưa hoàn chỉnh sức đề kháng chưa được như người lớn, do đó cùng tiếp xúc với mầm bệnh chưa chắc người lớn đã bị bệnh nhưng trẻ em thường dễ bị mắc bệnh tiêu chảy.

Điều quan trọng cần cha mẹ lưu ý là khối lượng nước trong cơ thể trẻ em chiếm cao hơn so với người lớn. Ở người lớn, lượng nước trong cơ thể chiếm 50 – 60% nhưng đối với trẻ em chiếm 70 – 80%, đặc biệt trẻ càng nhỏ lượng nước trong cơ thể càng lớn. Khi trẻ bị tiêu chảy dễ mất lượng nước này dẫn tới kiệt nước và dẫn tới tử vong. Như vậy, khi bị tiêu trẻ dễ đối mặt với nguy cơ tử vong cao hơn so với người lớn.

PV: Do tiêu chảy là bệnh lý có tỷ lệ mắc cao và thường xuyên xảy ra đối với trẻ em đặc biệt trong mùa hè, nên các bậc phụ huynh thường chủ quan. Xin PGS có thể cho biết cụ thể bệnh tiêu chảy có nguy hiểm đến trẻ em như thế nào và cần cảnh báo với các bậc phụ huynh ra sao?

PGS TS Bùi Vũ Huy: Bệnh tiêu chảy đây là một bệnh nặng, có nguy cơ tử vong cao, một năm trẻ dưới 3 tuổi có thể mắc tiêu chảy 3 – 4 lần thậm chí nhiều hơn, trên toàn cầu có khoảng 2.5 triệu trẻ em bị tiêu chảy trong đó có 1.5 triệu trẻ dưới 5 tuổi tử vong do căn bệnh này. Trong số trẻ tử vong, 80% là trẻ dưới 2 – 3 tuổi.

PV: Hiện nay trẻ mắc những bệnh tiêu chảy nào là chủ yếu và những đối tượng trẻ như thế nào sẽ dễ mắc bệnh tiêu chảy thưa bác sĩ?

PGS TS Bùi Vũ Huy: Bệnh tiêu chảy có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em, tuy nhiên những năm qua tiêu chảy thường liên quan tới vấn đề ngộ độc thực phẩm. Ở trẻ em, tiêu chảy khá phổ biến và thường do các căn nguyên vi khuẩn. Tiêu chảy có xu hướng diễn biến theo mùa, mùa đông thường gặp tiêu chảy do virus, mùa hè thường gặp tiêu chảy do vi khuẩn. Thường do thời tiết nóng nực và điều kiện sinh hoạt không tốt.

Mời quý vị và các bạn theo dõi chuyên mục Thầy thuốc trả lời trong chương trình Sống khỏe, để tìm hiểu thêm về căn bệnh tiêu chảy ở trẻ em qua tư vấn của PGS TS Bùi Vũ Huy, Trường khoa Nhi, bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương qua Video: