Cảnh giác với căn bệnh u mỡ đối xứng rất hiếm gặp ở phụ nữ

Bệnh nhân L.T.N (45 tuổi, Bắc Ninh) mặc dù rất chú ý đến ăn uống dinh dưỡng hợp lý, nhưng mấy năm gần đây, bệnh nhân liên tục tăng cân khó kiểm soát. Các vòng ngực, bụng của chị to ra trông thấy, tưởng rằng chỉ là tăng cân do không có thời gian tập thể dục nhưng đến gần đây vòng cổ gáy của chị cũng tăng lên không ngừng.

Sau đó, bệnh nhân phát hiện ra một khối u to giống như chiếc bướu con bò tót vùng sau gáy, u còn lan ra phía trước cổ lấp đầy cả góc cổ cằm. Được sự động viện của gia đình, bệnh nhân đã tìm đến các bác sĩ để tư vấn.

Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị căn bệnh u mỡ không rõ nguyên nhân và chỉ định mổ bằng một đường rạch ngang chạy dài qua toàn bộ vùng cổ sau. Lo lắng về kích thước và nguy cơ của đường mổ lớn, bệnh nhân đã tìm đến Trung tâm Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Bệnh nhân nữ biểu hiện kín đáo hơn nam giới nên khó chẩn đoán hơn nhưng nếu quan sát kỹ vẫn thấy khối u mỡ lớn vùng gáy và 2 khối u mỡ đối xứng vùng lưng.

Tại đây, qua thăm khám lâm sàng kết hợp chụp chiếu, bệnh nhân được chẩn đoán mắc căn bệnh hiếm gặp: Đa u mỡ đối xứng lan tỏa nhiều vùng cơ thể bao gồm cả cổ gáy, ngực bụng, lưng.

Các khối u lan tỏa dính với nhau tạo thành 3 đến 4 vòng điển hình quanh cố gáy, ngực bắp tay, bụng vòng qua lưng trên. Nặng nhất là khối u khoảng 20x15cm nổi gồ sau gáy khiến bệnh nhân vướng víu, khó chịu mất thẩm mỹ. Chức năng gan của bệnh nhân cũng bắt đầu thay đổi, gan nhiễm mỡ, đường máu cao, huyết áp nhiều lúc cao trên bình thường

Do yêu cầu thẩm mỹ và an toàn cao nên các bác sĩ đã thực hiện ca phẫu thuật bằng kỹ thuật nội soi xâm lấn tối thiểu trong phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ. Thay vì phải rạch 1 đường rạch dài 20cm ngang hoặc dọc vùng cổ gáy, chỉ với đường mổ 3 đến 4 cm, các bác sĩ đã đưa camera nội soi vào trong vùng mổ, phóng to các tổ chức mạch máu thần kinh lên 6 đến 10 lần trên màn hình để tiến hành bóc tách khối u một cách an toàn.

Ứng dụng kỹ thuật nội soi ít xâm lấn trong phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

PGS.TS Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm Mỹ cho biết: Đa u mỡ đối xứng lan tỏa (bệnh Madelung hay bướu bò tót ...) là một bệnh hiếm gặp. Trước đây bệnh được cho là chỉ gặp ở đàn ông tại các vùng ven Địa Trung hải mà không gặp ở châu Á. Bệnh có yếu tố thuận lợi là ở trên những người nghiện rượu nặng (bệnh uống rượu sinh u), gây tổn thương cho gan, dẫn đến rối loạn chuyển hóa mỡ trong cơ thể. Bệnh biểu hiện ra ngoài bằng các khối u xếp thành vòng xung quanh người từ cổ gáy, vai thượng đòn, bắp tay, ngực bụng, lưng, bẹn, bìu... Tỉ lệ gặp khoảng 1/15.000 đến 1/30.000 người.

Trên y văn thế giới mới ghi nhận báo cáo về 400 đến 500 ca bệnh chủ yếu trên người đàn ông da trắng chứ hiếm khi ở châu Á. Tuy nhiên, do trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình Thẩm mỹ Việt Đức là nơi chuyên tiếp nhận và phẫu thuật cho các bệnh nhân có khối u phức tạp vùng đầu mặt cổ nên cho đến nay trung tâm đã tiếp nhận và phẫu thuật thành công cho trên 100 bệnh nhân mắc căn bệnh hiếm gặp này (tức là hơn 1/5 số ca được báo cáo trên toàn thế giới)

Tỉ lệ phụ nữ mắc bệnh còn hiếm gặp hơn đàn ông hàng chục lần, tức là chỉ 1/300.000 đến 1/200.000. Do thường không liên quan đến tiền sử uống rượu mà do gan yếu, rối loạn chuyển hóa mỡ nên các bệnh nhân nữ thường bị chẩn đoán muộn, nhiều khi ở giai đoạn đã có biến chứng.

Bệnh nhân nam giới điển hình với các khối u mỡ đối xứng lan tỏa xếp vòng quanh người một bệnh nhân nam.

Nhiều chị em khi mắc bệnh nhưng chủ quan cho rằng chỉ là tăng cân thông thường, ngay cả các bác sĩ chuyên khoa sâu cũng cho rằng bệnh chỉ có ở nam giới. Cho đến khi khối u quá to và bắt đầu xuất hiện các biến chứng chèn ép rõ ràng như tê bì 2 tay, khó nằm ngửa, ngủ ngáy và nặng hơn là khó thở khi nằm. U vùng ngực to quá sẽ dẫn đến gù lưng, thoái hóa cột sống. U mỡ tích tụ nhiều vùng bụng sẽ gây gan nhiễm mỡ, mỡ máu cao, đái tháo đường type 2, thoái hóa khớp gối...

Với sự phát triển y học hiện nay bệnh có thể hoàn toàn khỏi mà hầu như không để lại di chứng gì nguy hiểm. Ở giai đoạn sớm, chị em có áp dụng chế độ ăn uống, giảm tiêu thụ cồn cùng với luyện tập phù hợp để bệnh không chuyển lên giai đoạn nặng hơn. Ở giai đoạn sau này, khi khối u mỡ đã hình thành rõ ràng, thì tùy theo vị trí bệnh nhân sẽ được phẫu thuật bằng các kỹ thuật đặc biệt.

Các bác sĩ khuyến cáo: Chị em phụ nữ không nên chủ quan với căn bệnh đa u mỡ đối xứng lan tỏa này, cũng như căn bệnh thừa cân béo phì vì nó có thể gây rối loạn chức năng gan, gan nhiễm mỡ, tiểu đường thoái hóa cột sống làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Khi cần phẫu thuật nên cân nhắc tìm hiểu kỹ càng để chọn được phương pháp.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!