Theo Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng thuốc dân tộc, hương nhu tía có tên khác là é đỏ hay é tía, là dạng cây thảo cao gần 1m, thân cành màu đỏ tía, có lông. Hương nhu tía thường được thu hái vào lúc cây đang ra hoa. Người ta rửa sạch thân, cành, sau đó cắt thành từng đoạn từ 3 đến 4cm, phơi âm can đến khô.
Trong y học cổ truyền, hương nhu tía có vị cay, mùi thơm, tính ấm, vào hai kinh phế, vị có tác dụng phát hãn làm ra mồ hôi, thanh nhiệt, tán thấp, hành thủy, giảm đau.
Hương nhu tía được dùng làm thuốc trong phạm vi kinh nghiệm dân gian để hạ sốt, chữa cảm, nhất là cảm nắng, say nắng. Ngoài ra, vị thuốc này cũng rất tốt cho những trường hợp nhức đầu, đau bụng, đi ngoài, nôn mửa hay bệnh phù thũng. Ngày dùng từ 6 đến 12g dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc hãm.
Ở nước ngoài, hương nhu tía cũng là vị thuốc rất hữu ích. Trong y học cổ truyền Ấn Độ, nước hãm của lá hương nhu tía được dùng chữa đau dạ dày ở trẻ em và bệnh sốt rét. Dịch ép từ lá lại dùng chữa nôn mửa mà giun móc; khi phối hợp với mật ong, gừng và dịch ép tỏi lại là thuốc lợi đờm, chữa viêm phế quản, ho ở trẻ em. Ngoài ra, dịch ép từ lá hương nhu tía còn có thể chữa rắn độc cắn.
Ở Myanmar, nước sắc của lá hương nhu tía chữa đầy hơi và tiêu chảy ở trẻ em; hạt hương nhu chữa bệnh thận. Ở Malaysia, dịch hãm từ lá lại có công dụng chữa viêm đường hô hấp và bệnh rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ.
Chú ý, những trường hợp ho lao mãn tính được khuyên không nên dùng hương nhu tía.
Một số bài thuốc có hương nhu tía trong y học dân gian:
- Chữa cảm sốt, nhức đầu, đau bụng, chân tay lạnh: hương nhu tía (500g), hậu phác (tẩm gừng nướng) (200g), bạch biến đậu (sao) 2kg. Tất cả thái nhỏ, trộn đều, mỗi lần uống 10g (có khi đến 20g) với nước sôi để nguội.
- Chữa cảm, làm ra mồ hôi, giúp hạ sốt: hương nhu, hoắc hương, bạc hà, sả, tía tô, lá bưởi, lá chanh mỗi thứ 10g. Tất cả rửa sạch, đun sôi rồi dùng để xông hơi.
- Phòng, chữa cảm nắng, say nắng: lá hương nhu 32g, hạt đậu ván 32g, củ sắn dây 24g, gừng sống 12g. Tất cả phơi khô, tán nhỏ, rây thành bột mịn. Mỗi lần người lớn dùng 16g, trẻ em 8g, hãm với nước sôi, gạn uống.
- Chữa trẻ em chậm mọc tóc: hương nhu sắc đặc, hòa với mỡ lợn bôi hàng ngày.
- Chữa bệnh hôi miệng: hương nhu 10g sắc với 200ml nước, dùng súc miệng và ngậm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản gửi các đơn vị trong ngành Y tế về việc tăng cường giám sát sốt rét trong dịp Tết Nguyên đán 2025.
VTV.vn - Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên khuyến cáo người dân thường xuyên cập nhật thông tin chính thức từ Bộ Y tế, từ Cục Y tế dự phòng để tránh hoang mang.
VTV.vn - Theo thống kê của Khoa Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, từ ngày 1/1/2024 đến ngày 1/1/2025, khoa đã thực hiện phẫu thuật cho 92 ca xoắn tinh hoàn.
VTV.vn - Thông tin từ CDC Đồng Nai, năm 2024 tỉnh Đồng Nai đã phát hiện 457 ca nhiễm HIV mới, lũy tích đến nay đã có 6.698 ca nhiễm.
VTV.vn - Năm 2025, Hải Dương phấn đấu có 13 bác sĩ trên 1 vạn dân. Đây là 1 trong 15 chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội quan trọng được tỉnh đặt ra.
VTV.vn - Khoa Nhi, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho nhiều bệnh nhân mắc bệnh sởi, trong đó phần lớn là trẻ dưới 1 tuổi.
VTV.vn - Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm gây dịch lây truyền theo đường hô hấp, do virus sởi gây ra, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) vừa lấy dị vật để quên khoảng 03 năm trong âm đạo của bệnh nhi B.C. (sinh năm 2016, ngụ tỉnh Đắk Lắk).
VTV.vn - Cứ tới thời điểm cận Tết, lại xảy ra rất nhiều vụ tai nạn pháo nổ, trong đó nạn nhân đa phần là học sinh còn nhỏ tuổi, thanh, thiếu niên có tính tò mò đã tự chế tạo pháo.
VTV.vn - Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An vừa tiếp nhận và điều trị thành công cho bé gái L.N.A.N (2 tháng tuổi, trú tại Quỳ Hợp, Nghệ An) bị nhiễm khuẩn rất nặng do nhiễm tụ cầu vàng.
VTV.vn - Human metapneumovirus không phải là virus mới, từng được phát hiện là một trong những tác nhân gây viêm hô hấp ở trẻ em tại TP Hồ Chí Minh trong các năm 2023 và 2024.
VTV.vn - Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có công văn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về thuốc giả Theophylline 200mg.
VTV.vn - Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, diễn biến ô nhiễm không khí đã tăng dần, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.
VTV.vn - Gần đây, trên thị trường xuất hiện phương pháp nuôi con thông minh độc đáo, với DHA thực vật từ tảo biển, giúp trẻ phát triển trí não mạnh mẽ và khả năng tư duy vượt trội.
VTV.vn - Trải qua 2 lần phẫu thuật u giáp nhưng khối u vẫn tái phát, người phụ nữ 35 tuổi quyết định thử các cách chữa dân gian như đắp lá và uống thuốc nam.