Theo Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng thuốc dân tộc, hương nhu tía có tên khác là é đỏ hay é tía, là dạng cây thảo cao gần 1m, thân cành màu đỏ tía, có lông. Hương nhu tía thường được thu hái vào lúc cây đang ra hoa. Người ta rửa sạch thân, cành, sau đó cắt thành từng đoạn từ 3 đến 4cm, phơi âm can đến khô.
Trong y học cổ truyền, hương nhu tía có vị cay, mùi thơm, tính ấm, vào hai kinh phế, vị có tác dụng phát hãn làm ra mồ hôi, thanh nhiệt, tán thấp, hành thủy, giảm đau.
Hương nhu tía được dùng làm thuốc trong phạm vi kinh nghiệm dân gian để hạ sốt, chữa cảm, nhất là cảm nắng, say nắng. Ngoài ra, vị thuốc này cũng rất tốt cho những trường hợp nhức đầu, đau bụng, đi ngoài, nôn mửa hay bệnh phù thũng. Ngày dùng từ 6 đến 12g dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc hãm.
Ở nước ngoài, hương nhu tía cũng là vị thuốc rất hữu ích. Trong y học cổ truyền Ấn Độ, nước hãm của lá hương nhu tía được dùng chữa đau dạ dày ở trẻ em và bệnh sốt rét. Dịch ép từ lá lại dùng chữa nôn mửa mà giun móc; khi phối hợp với mật ong, gừng và dịch ép tỏi lại là thuốc lợi đờm, chữa viêm phế quản, ho ở trẻ em. Ngoài ra, dịch ép từ lá hương nhu tía còn có thể chữa rắn độc cắn.
Ở Myanmar, nước sắc của lá hương nhu tía chữa đầy hơi và tiêu chảy ở trẻ em; hạt hương nhu chữa bệnh thận. Ở Malaysia, dịch hãm từ lá lại có công dụng chữa viêm đường hô hấp và bệnh rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ.
Chú ý, những trường hợp ho lao mãn tính được khuyên không nên dùng hương nhu tía.
Một số bài thuốc có hương nhu tía trong y học dân gian:
- Chữa cảm sốt, nhức đầu, đau bụng, chân tay lạnh: hương nhu tía (500g), hậu phác (tẩm gừng nướng) (200g), bạch biến đậu (sao) 2kg. Tất cả thái nhỏ, trộn đều, mỗi lần uống 10g (có khi đến 20g) với nước sôi để nguội.
- Chữa cảm, làm ra mồ hôi, giúp hạ sốt: hương nhu, hoắc hương, bạc hà, sả, tía tô, lá bưởi, lá chanh mỗi thứ 10g. Tất cả rửa sạch, đun sôi rồi dùng để xông hơi.
- Phòng, chữa cảm nắng, say nắng: lá hương nhu 32g, hạt đậu ván 32g, củ sắn dây 24g, gừng sống 12g. Tất cả phơi khô, tán nhỏ, rây thành bột mịn. Mỗi lần người lớn dùng 16g, trẻ em 8g, hãm với nước sôi, gạn uống.
- Chữa trẻ em chậm mọc tóc: hương nhu sắc đặc, hòa với mỡ lợn bôi hàng ngày.
- Chữa bệnh hôi miệng: hương nhu 10g sắc với 200ml nước, dùng súc miệng và ngậm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Nam bệnh nhân 56 tuổi (Hà Tĩnh) nhập Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương trong tình trạng khó thở, sốt cao, phát ban ở vùng đầu, mặt và cổ sau chuyển biến suy hô hấp cấp.
VTV.vn - Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, 10 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh có 3 trường hợp bệnh nhân sốt rét ngoại lai tại Ea Kar và M’Đrắk.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) vừa tiếp nhận và lấy dị vật xiên que (dài khoảng 8cm) đâm từ mũi đến hốc mắt của một bé gái 5 tuổi.
VTV.vn - Sau 6 giờ phẫu thuật, các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã nối thành công "của quý" của nam thanh niên đã chính tay cắt nát trong lúc hoang tưởng ảo giác.
VTV.vn - Ngày 4/11/2024, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang (Khánh Hòa) đã đưa vào sử dụng hệ thống Hệ thống CTScan GE Revolution Apex 1975.
VTV.vn - Một nghiên cứu vừa được công bố cho thấy, hơn một nửa dân số thế giới không cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe bao gồm: canxi, sắt, vitamin C và E.
VTV.vn - Sở Y tế Hà Nội vừa có công văn gửi các bệnh viện trên địa bàn thành phố về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống lây nhiễm bệnh sởi trong bệnh viện.
VTV.vn - Bác sĩ Katy Bowman, tác giả cuốn My Perfect Movement Plan, cho rằng ngồi từ 8-10 tiếng mỗi ngày sẽ khiến bạn già đi nhanh hơn.
VTV.vn - Người bệnh B.T.V. (nữ, 46 tuổi, xã Quảng Yên, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ) nhập viện trong tình trạng đau nhiều vùng bụng dưới, ấn đau tức.
VTV.vn - Đây là cơ sở khiến 80 học sinh, sinh viên tại Trường Cao đẳng Lào Cai bị ngộ độc thực phẩm.
VTV.vn - Trong tuần qua (25-31/10), toàn thành phố ghi nhận 612 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 110 trường hợp so với tuần trước.
VTV.vn - Mang thai ngoài ý muốn ở độ tuổi vị thành niên để lại rất nhiều hệ lụy về sức khỏe, tâm lý và kinh tế.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) vừa tiếp nhận một nữ bệnh nhân 53 tuổi bị sốc phản vệ nghiêm trọng ngay tại nhà sau khi sử dụng Thiamazol.
VTV.vn - Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa có cảnh báo về sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe TIGI MAX PLUS có chứa chất cấm Sibutramine, Phenolphtalein.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) vừa lấy ra búi giun đũa với hơn 100 con lớn, nhỏ trong ruột của nam bệnh nhi 2,5 tuổi, kịp thời cứu người bệnh khỏi cơn nguy kịch.