Tác nhân gây bệnh
Bệnh sởi chủ yếu do virus sởi thuộc loài Morbillivirus, họ paramyxoviridae gây ra. Loại virus này có vỏ lipid nên dễ bị bất hoạt bởi các chất tiệt khuẩn thông thường, nhiệt độ >37 độ C và <20 độ C ánh sáng mặt trời, tia cực tím và môi trường có pH cao và thấp ( >10 và <5); bị diệt ở nhiệt độ 56 độ trong 30 phút; tồn tại lâu ở nhiệt độ -70 độ C.
Đường lây truyền
Qua các giọt nhỏ dịch tiết mũi – họng. Virus thường tồn tại khoảng 1 giờ trong các giọt này ở ngoài môi trường, không lây gián tiếp qua đồ vật vì khó tồn tại ở ngoại cảnh, có khả năng lây bệnh cao trong 7 ngày sau phơi nhiễm và 4 ngày sau phát ban.
Các biểu hiện lâm sàng
Viêm long đường hô hấp trên, viêm long kết mạc mắt và tiêu hóa, sau đó phát ban đặc hiệu ngoài da, sốt cao và có thể ho nhiều . Vào giai đoạn lui bệnh, các ban ngoài da bay dần đi theo thứ tự từ mặt đến thân mình và chi, để lại các vết thâm có tróc da mỏng, mịn kiểu bụi phấn hay vẩy cám. Trên da có dấu hiệu "vằn da hổ".
Cách chăm sóc trẻ bị bệnh sởi như thế nào?
Theo Cử nhân điều dưỡng Vũ Thị Thảo - Khoa Nhi, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cha mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:
- Đảm bảo về đường thở cho trẻ: Các triệu chứng về hô hấp thường liên quan tới ho nhiều và xuất tiết nhiều đờm dãi. Vì vậy, trẻ cần được thông thoáng đường thở bằng các biện pháp như: cho trẻ nằm cách ly, trẻ nên được vệ sinh mũi miệng thường xuyên bằng nước muối sinh lý nếu trẻ xuất tiết ít, vỗ rung long đờm khi tăng tiết và thực hiện các hướng dẫn hỗ trợ khác khi trẻ nằm trong bệnh viện như hút đờm rãi, thở oxy hay khí dung.
- Đảm bảo thân nhiệt cho trẻ: Trẻ thường có sốt cao 39-40 độ C, do đó trẻ nên được giảm nhiệt độ để đưa thân nhiệt trở về bình thường bằng các biện pháp như: cho trẻ nằm nơi thoáng mát, nới rộng quần áo; chườm ấm ba vị trí: trán, hai bên hố nách và bẹn cho trẻ; cho trẻ dùng hạ sốt khi nhiệt độ lớn hơn hoặc bằng 38,5 độ C bằng các thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Tránh để trẻ bị lạnh. Cho trẻ uống oresol theo yêu cầu, bù nước và điện giải đầy đủ cho trẻ.
- Phát hiện các biến chứng của bệnh: Bệnh nhi có thể bị các biến chứng như sốt cao gây co giật, - rối loạn ý thức, ngủ gà, hôn mê; viêm kết mạc mắt nặng làm chảy nước mắt nhiều, viêm loét kết mạc, nhiều rỉ mắt, làm giảm thị lực; tiêu hóa gây viêm niêm mạc miệng (cam tẩu mã) do bội nhiễm xoắn khuẩn gây loét niêm mạc miệng, lan sâu vào trong xương hàm gây hoại tử niêm mạc miệng; rối loạn tiêu hóa: mất nước, rối loạn điện giải. Do đó, cần chú ý chăm sóc để giảm nguy cơ các biến chứng này.
Cần cho trẻ nằm nơi yên tĩnh, thông thoáng khí, theo dõi sát nước tiểu trong ngày, uống oresol theo nhu cầu thay nước, uống thêm các nước hoa quả như: Cam, dưa hấu, sinh tố…Thực hiện các y lệnh của bác sĩ như thở oxy, tiêm thuốc chống co giật, lấy các xét nghiệm cấp tính… nếu trẻ nằm điều trị tại cơ sở y tế.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho trẻ: Nên cho trẻ ăn uống đầy đủ, dễ tiêu, uống nhiều nước; Trẻ đang bú mẹ nên tiếp tục cho bú mẹ; Với trẻ đang ăn bổ sung ngoài sữa mẹ cần ưu tiên trẻ khẩu phần đủ chất dinh dưỡng nhất là những thực phẩm giàu protein và vitamin A.
- Chăm sóc ngoài da phòng nguy cơ nhiễm trùng: Nên tắm rửa cho trẻ bằng nước sôi để nguội nước sạch, lau khô bằng khăn bông; vệ sinh răng miệng ngày 3 lần trước ăn; nếu có viêm da thì không rửa cho bệnh nhân bằng nước xà phòng; cắt móng tay cho trẻ, tránh gãi làm xước da dẫn đến viêm da; nhỏ mắt, nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý ngày 3 lần; uống vitamin A đầy đủ.
Tái khám tại các cơ sở y tế khi trẻ có các biểu hiện:
- Trẻ sốt cao liên tục 39 - 40 độ C.
- Ho nhiều, đau tai, chảy mủ tai.
- Li bì, khó đánh thức, ăn uống kém, không chịu chơi, không tập trung.
- Trẻ còn sốt cao liên tục khi đã phát ban toàn thân.
- Nôn và tiêu chảy nhiều lần, có biểu hiện mất nước…
Phòng bệnh sởi ở trẻ
Cần cách ly trẻ với các trẻ lành, người chăm sóc phải rửa tay trước và sau mỗi lần chăm sóc; tiêm vaccine phòng bệnh sởi theo lịch của chương trình tiêm chủng mở rộng: mũi đầu khi trẻ được 9 tháng, mũi hai khi trẻ được 4-6 tuổi; trường hợp đã nhiễm bệnh có thể dùng Globulin miễn dịch phòng ngừa hoặc làm giảm mức độ nặng của bệnh (theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) vừa phẫu thuật trong đêm cứu sống bệnh nhi ngay sau khi chào đời tại Khoa Sản – Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh.
VTV.vn - Bệnh viện Nội tiết Trung ương tiếp nhận nam bệnh nhân 62 tuổi, trong tình trạng suy thận cấp, rối loạn nhịp tim rung nhĩ, đường huyết tăng cao không kiểm soát...
VTV.vn - Trung tâm Y tế huyện Xuân Lộc (Đồng Nai) vừa kịp thời xử trí, cứu sống một bệnh nhân bị ngộ độc thuốc tê.
VTV.vn - Tình hình dịch bệnh sởi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đang diễn biến phức tạp và đáng lo ngại.
VTV.vn - Sáng nay 22/11, tại TP Cam Ranh (Khánh Hòa), Tàu 414 Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân đã tiến hành bàn giao ngư dân bị bệnh trên tàu cá cho gia đình và chính quyền địa phương.
VTV.vn - Mới đây, Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Nội tiết Trung ương tiếp nhận một bệnh nhân đái tháo đường nhập viện trong tình trạng viêm tụy cấp do rượu.
VTV.vn - Tiêm vaccine sởi cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi là biện pháp tăng cường giúp bảo vệ trẻ khi dịch sởi đang gia tăng trong nhóm tuổi này.
VTV.vn - Trong khoảng hơn 1 tháng trở lại đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn đã tiếp nhận 6 trường hợp bệnh nhân chấn thương nặng do sử dụng pháo, mìn tự chế.
VTV.vn - Sở Y tế Đồng Nai vừa có thông cáo báo chí về tình hình dịch sởi trên địa bàn tỉnh.
VTV.vn - Đây là chủ đề của Tuần lễ Nâng cao nhận thức về kháng thuốc (18 - 24/11) do Tổ chức Y tế thế giới đưa ra.
VTV.vn - Trước khi quyết định tháo túi ngực và đặt lại, cần nắm rõ những lưu ý quan trọng để đảm bảo an toàn, đạt kết quả thẩm mỹ như ý.
VTV.vn - Một nghiên cứu vừa công bố trên Tạp chí Y học Thể thao của Anh đã chỉ ra rằng, chịu khó vận động có thể kéo dài tuổi thọ ít nhất 5 năm.
VTV.vn - Các bác sĩ chỉnh hình cho rằng, sức khỏe của xương khớp rất quan trọng, liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể của mỗi người.
VTV.vn - Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E vừa can thiệp cấp cứu và thành công cứu sống một nam thanh niên nhập viện do nhồi máu cơ tim cấp.
VTV.vn - Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 420.000 người tử vong do ngộ độc thực phẩm.