Chủ trương di dời Ga đường sắt Đà Nẵng và các công trình liên quan ra khỏi trung tâm thành phố là một trong những chủ trương quan trọng được xác định tại Nghị quyết 33 NQ/TW ngày 16-10-2003 của Bộ Chính trị khóa IX sau này tiếp tục là Kết luận số 75-KL/TW ngày 12-11-2013 của Bộ Chính trị (khóa XI) nhằm định hướng phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế xã hội và quốc phòng an ninh của TP Đà Nẵng. Thế nhưng, sau gần 15 năm phê duyệt, dự án này vẫn nằm trên giấy, kéo theo không ít hệ lụy. Đã có hàng loạt cán bộ đang vướng vào vòng lao lý do buông lỏng quản lý, cố tình làm trái các quy định về quản lý đất đai trong thời gian dài. Và chính hệ lụy này đã kéo theo hệ lụy khác là đẩy hàng ngàn hộ dân sinh sống trái phép trong vùng quy hoạch dự án phải chịu đựng điều kiện sống vô vùng tồi tệ.
Kết luận của Thanh tra thành phố Đà Nẵng mới đây đã chỉ ra: Từ thời điểm phê duyệt quy hoạch dự án Ga Đà Nẵng tại khu vực phường Hòa Khánh Nam năm 2004 đến nay đã có đến 1.799 trường hợp xây dựng không phép tại đây. Qua kiểm tra 767 hồ sơ cấp giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân thuộc ranh giới khu vực dự án Ga đường sắt do Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận Liên Chiểu cấp thì phát hiện đến 449 hồ sơ có dấu hiệu vi phạm. Theo Thanh tra thành phố Đà Nẵng, trách nhiệm này thuộc về Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Liên Chiểu, Đội trưởng Đội quy tắc đô thị quận Liên Chiểu và Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Hòa Khánh Nam giai đoạn từ năm 2005 đến nay và tổ chức, cán bộ có liên quan. Những sai phạm này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự xây dựng đô thị tại khu vực dự án Ga đường sắt, khiến dự án có nguy cơ bị phá sản và việc khắc phục hậu quả này là không hề dễ dàng.
Qua thanh tra, cơ quan Thanh tra Đà Nẵng cũng yêu cầu UBND quận Liên Chiểu kiểm tra, rà soát và có kế hoạch từng bước xử lý buộc tháo dỡ, khôi phục lại tình trạng ban đầu theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và quản lý trật tự xây dựng đô thị đối với các trường hợp xây dựng không phép trong ranh giới dự án Ga đường sắt. Song công việc này không hề đơn giản, bởi nhiều hộ dân tại đây luôn suy nghĩ mình đang cư trú hợp pháp bởi họ có đủ các thủ tục pháp lý được chính quyền địa phương xác nhận. Tiếc rằng những bảo hộ pháp lý này chỉ là mưu đồ của một số cán bộ xem thường kỷ cương phép nước.
Theo một số chuyên gia quy hoạch, việc chậm triển khai dự án đến nay đã làm tính phù hợp về mặt quy hoạch tổng thể cần được xem xét lại. Bởi trước đây, xác định vị trí nhà ga mới nằm ở khu vực ngoại vi thành phố là hợp lý, nhưng thực tế phát triển đô thị trong thời gian qua đã đặt vị trí nhà ga mới lại gần nội vi đô thị và chuyện tính toán địa điểm mới tiếp tục phải nghĩ đến. Chuyện điều tra đưa ra ánh sáng những cán bộ vi phạm sẽ được tiếp tục, song câu chuyện di dời Ga đường sắt Đà Nẵng sẽ là bài học để các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách lưu tâm trong việc quản lý trật tự đô thị, quản lý quy hoạch và công tác cán bộ.
