Theo New York Times (NYT), những quy định mới cho thấy tầm quan trọng to lớn của mạng xã hội trong nền báo chí thời điểm hiện tại, đồng thời cũng là lời nhắc nhở đối với các phóng viên cần phải cẩn trọng hơn để tránh bày tỏ các ý kiến mang tính bè phái hay đi ngược lại những gì mà tờ báo đang phản ánh.

Tổng biên tập NYT, Dean Baquet nhận định: "NYT đã trở thành một "lực lượng truyền thông" chiếm ưu thế trên mạng xã hội trong nhiều năm qua. Các tài khoản tin tức của báo thu hút hàng triệu người "theo dõi". Rất nhiều nhà báo, phóng viên của New York Times đã trở thành những tiếng nói có ảnh hưởng trên Twitter, Facebook, Instagram và các mạng xã hội khác. Ý kiến của độc giả, những người theo dõi chúng tôi cũng góp phần nâng cao chất lượng các bài báo".

Ông Dean Baquet, Tổng biên tập New York Times.

Ông Banquet khẳng định, để duy trì một tập đoàn tin tức tốt nhất thế giới, NYT cần phải giữ được sự hiện diện mạnh mẽ trên mạng xã hội. Đó là lý do NYT đưa ra những quy định, hướng dẫn cụ thể về cách đưa thông tin và sử dụng thông tin trên mạng xã hội.

Những quy định mới có sự đóng góp của các nhà báo danh tiếng là Cliff Levy, Phil Corbett và Cynthia Collins cũng như dựa trên nhiều kinh nghiệm quý báu của các nhà báo, phóng viên khác.  

Mạng xã hội – "Con dao hai lưỡi"

Theo Tổng Biên tập NYT, mạng xã hội giờ đây đóng vai trò rất lớn trong nền báo chí thế giới. Trên các trang mạng xã hội, các phóng viên, biên tập viên có thể hỗ trợ và thúc đẩy công việc của họ, cung cấp những cập nhật kịp thời, thu lượm và tổng hợp thông tin, khai thác các nguồn tin, tương tác với người đọc và trải nghiệm các hình thức mới trong cách đưa tin hay lên tiếng về một câu chuyện nào đó.

"Chúng ta có thể vén bức màn bí mật và mời độc giả chứng kiến, thậm chí cung cấp thêm cho bài báo, bằng cách đó chúng ta có thể với tới những luồng độc giả mới. Tuy nhiên, mạng xã hội cũng đem đến nhiều nguy cơ tiềm ẩn cho báo chí. Nếu các nhà báo của chúng ta theo đuổi một xu hướng lệch lạc hay tham gia vào quá trình "tự diễn biến" trên mạng xã hội, thì điều đó có thể làm giảm uy tín của tờ báo mà họ đang làm việc", ông Dean Baquet cho biết.

New York Times có số lượng người theo dõi lớn trên Twitter.

Theo ông, NYT luôn chỉ rõ rằng các nhân viên của mình nên tránh đưa bất kỳ thông tin gì lên mạng xã hội mà có thể gây ảnh hưởng tới danh tiếng cũng như tiêu chí "trung lập và công bằng" của báo. Những người đứng đầu các ban, mục sẽ phải chịu trách nhiệm đảm bảo phóng viên của mình thực hiện đúng các quy định này.

* Những điểm chính trong quy định mới của NYT

Tổng biên tập NYT cho biết tờ báo xây dựng bộ quy định sâu rộng dựa trên kinh nghiệm của chính các phóng viên làm việc tại đây. Trong đó, các nhà báo có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội sẽ là những người xem xét bộ quy tắc mới và đưa ra nhiều nhận định rất có ích.

Các quy định chính mà NYT đưa ra bao gồm:

- Trong các bài đăng trên mạng xã hội, phóng viên không được phép bày tỏ ý kiến mang tính chất bè phái, cổ xúy các quan điểm chính trị, ủng hộ các ứng viên, đưa ra các bình luận xúc phạm hay làm bất kỳ điều gì ảnh hưởng tới danh tiếng báo chí của NYT.

- Các nhà báo cần phải đặc biệt cẩn trọng khi đưa ra ý kiến về những vấn đề mà NYT đang đưa tin một cách khách quan.

- Các quy định này áp dụng với tất cả nhân viên của tất cả các phòng, ban, bao gồm cả những nhà báo không tham gia mảng chính trị hay nghị trường.

- NYT cũng coi tất cả hoạt động trên mạng xã hội của phóng viên đều phải tuân theo chính sách này. Mặc dù nhiều người cho rằng Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat hay các tài khoản mạng xã hội khác là thuộc quyền cá nhân, tách biệt khỏi vị trí công việc ở tòa soạn báo, song trên thực tế mọi thứ mà các phóng viên đăng tải hay "like" trên mạng lại mang tính công khai. Và tất cả những gì phóng viên, nhà báo của NYT thực hiện công khai thì đều có liên quan tới tờ báo.

- NYT không khuyến khích các nhà báo, phóng viên đưa ý kiến, phàn nàn của độc giả lên mạng xã hội. Dù bạn cho rằng mình có quyền hợp pháp, song bạn cần phải cân nhắc kỹ lưỡng bởi vị trí của bạn là một phóng viên hoặc biên tập viên của báo.

- Tránh tham gia các nhóm "bí mật", riêng tư trên Facebook và các trang mạng xã hội khác có xu hướng bè phái. Các phóng viên cũng nên hạn chế đăng ký tham gia các sự kiện mang tính đảng phái trên mạng xã hội. Nếu tham gia vì mục đích lấy tin bài thì cần phải rất cẩn thận với những gì mình sẽ đăng tải.

- Luôn đối xử với mọi người một cách tôn trọng trên mạng xã hội. Nếu các câu hỏi hay nhận xét của người đọc có ý xúc phạm công việc hay các bài đăng của bạn trên mạng xã hội, và bạn muốn đáp lại thì cần phải cân nhắc kỹ. Không nên ám chỉ rằng độc giả đã không đọc kỹ tác phẩm của phóng viên. Nếu như lời chỉ trích đó mang tính thiếu thận trọng hay gây sự thì cách tốt nhất là nên tránh trả lời. "Chúng tôi luôn ủng hộ quyền được im lặng hay chặn những người đe dọa hoặc gây gổ với các phóng viên trên mạng xã hội", NYT nêu rõ.

- Nếu phóng viên, nhà báo bị đe dọa trên mạng xã hội, hãy thông báo với những người giám sát ngay lập tức. NYT có chính sách bảo vệ sự an toàn cho các nhà báo.

- Chúng tôi tin rằng giá trị của mạng xã hội là cung cấp các thông tin trực tuyến và cập nhật trực tiếp các thông tin đó. Tuy nhiên, chúng tôi cũng mong muốn các nhà báo, phóng viên của mình tập trung vào các tác phẩm của họ trên bản điện tử hơn.

- NYT muốn xuất bản các tác phẩm chuyên biệt trên trang chính thức trước tiên, chứ không phải trên mạng xã hội, tuy nhiên có một số trường hợp cụ thể có thể đăng tải trên mạng xã hội đầu tiên thì cần phải tham vấn những người chịu trách nhiệm.

- Hãy luôn minh bạch. Nếu phóng viên, nhà báo đăng tải một thông tin gì đó sai lệch hay không phù hợp và muốn xóa bài viết đó thì người này cần phải nhanh chóng thừa nhận việc xóa tin bài trên một dòng đăng tải ngay sau đó. Cần tham vấn chính sách hướng dẫn chỉnh sửa thông tin trên mạng xã hội của NYT.

- Nếu dẫn nguồn tin khác, cần phải phản ánh được nhiều quan điểm khách quan khác nhau. Chia sẻ một loạt tin tức, ý kiến hay lời "châm biếm" từ những người khác thường được cho là thích hợp, tuy nhiên nếu chỉ lấy thông tin từ một phía của cuộc tranh luận sẽ đem đến cảm giác người đăng tải đang thiên vị.

- Cần phải cẩn trọng khi chia sẻ hay đăng tải câu chuyện từ những tổ chức mà NYT chưa kiểm duyệt. Trong một số trường hợp, dòng tweet của phóng viên NYT, trích từ câu chuyện nào đó được hiểu là NYT đã kiểm chứng câu chuyện này trong khi sự thật là chưa.

- Chúng tôi muốn các phóng viên cảm nhận được rằng họ có thể sử dụng mạng xã hội để trải nghiệm cách lên tiếng, định hình phong cách đưa tin, đặc biệt là khi những trải nghiệm đó giúp cho ra đời những sản phẩm báo chí phong cách mới trên các trang của NYT.

- Tất nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng việc các phóng viên có thể thử thứ gì đó mới trên mạng xã hội không có nghĩa là họ được phép thay đổi hay tham gia vào quá trình biên tập, đăng tải tin bài.

- Như nhà báo kỳ cựu Maggie Haberman, phụ trách mảng nội chính của NYT và là nhà bình luận của CNN, chia sẻ: "Trước khi định đăng tải gì đó trên mạng xã hội, hãy tự hỏi bản thân mình rằng: đây có phải là điều cần phải nói hay không, đây có phải là thứ mà bản thân bạn cần lên tiếng hay không, và đây có phải là điều bạn cần phải nói vào thời điểm này hay không? Nếu đáp án là "không" với bất kỳ một trong ba câu hỏi nào ở trên thì tốt nhất bạn không nên phải vội vàng đăng tải".

Cuối cùng, NYT kết luận: "Chúng tôi luôn hướng tới một sự cân bằng. Chúng tôi muốn tờ báo của mình nắm lấy xu thế của mạng xã hội, nơi đem lại nhiều cơ hội để chúng tôi kết nối với bạn đọc, những người nghe đài hay người xem, mở rộng các cách thức tiếp cận với tờ báo. Tuy nhiên, chúng tôi cũng hy vọng các nhà báo, phóng viên của mình sẽ khắc sâu trong tim những hướng dẫn, quy tắc sử dụng mạng xã hội này, đồng thời NYT cũng sẽ ghi nhận những ý kiến đánh giá và phản hồi của mọi người để tờ báo tiếp tục hoàn thiện".