Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết: Bệnh não mô cầu là một trong các bệnh dễ mắc vào mùa hè. Số bệnh nhân mắc não mô cầu trong những năm gần đây không nhiều song đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có thể dẫn tới tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng. Đặc biệt, bệnh lây lan qua đường hô hấp nên rất nguy hiểm. Hiện nay, bệnh não mô cầu có thể được chủ động phòng tránh bằng cách tiêm phòng vắc xin. Tuy nhiên, vắc xin phòng bệnh não mô cầu chưa được đưa vào Chương trình tiêm chủng mở rộng mà mới chỉ có trong tiêm chủng dịch vụ.
Theo Cục Quản lý Dược, hiện tại có 2 loại vắc xin phòng não mô cầu được cấp giấy đăng ký lưu hành và nhập khẩu vào Việt Nam gồm: Vắc xin VA-Mengoc-BC (phòng bệnh não mô cầu 2 tuýp B, C) do Công ty Finlay Institue, Center for Vaccines and Sera Research - Production (Cu Ba) sản xuất được Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 (Vabiotech) đăng ký và nhập khẩu vào Việt Nam; vắc xin Polysaccharide Meningococcal A+C (phòng bệnh não mô cầu 2 tuýp A, C) do Công ty Sanofi Pasteur S.A (Pháp) sản xuất được Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dược mỹ phẩm May nhập khẩu vào Việt Nam.
Cụ thể: Ngày 20/4/2018, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 nhập khẩu 125.000 liều vắc xin VA-Mengoc-BC; trong đó có 100.000 liều đã có kết quả kiểm định của Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế đạt yêu cầu và sẵn sàng cung ứng cho các cơ sở tiêm chủng có nhu cầu, còn 25.000 liều đang chờ kết quả kiểm định trước khi đưa ra lưu hành tại Việt Nam. Lô sắp tới dự kiến nhập khẩu 100.000 liều vào cuối tháng 5/2018. Số lượng vắc xin dự kiến nhập khẩu năm 2018 là 800.000 liều (tương đương số lượng đã nhập khẩu và cung ứng tại Việt Nam năm 2017).
Đối với vắc xin Polysaccharide Meningococcal A+C, năm 2017 nhập khẩu vào Việt Nam là 240.720 liều. Từ đầu năm 2018 đến nay, chưa có lô vắc xin loại này nhập khẩu vào Việt Nam do nhà sản xuất ngừng sản xuất vắc xin này trên toàn cầu để chuyển sang sản xuất vắc xin Menactra phòng bệnh do não mô cầu 4 tuýp A, C, Y, W-135 (có bổ sung 2 tuýp Y và W-135 so với vắc xin Polysaccharide Meningococcal A+C). Báo cáo của nhà sản xuất cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, vắc xin Polysaccharide Meningococcal A+C không còn tồn hàng trên phạm vi toàn cầu.
Cục Quản lý Dược nhấn mạnh: Vắc xin nói chung và vắc xin phòng bệnh não mô cầu nói riêng được sản xuất bằng công nghệ sinh học với nhiều công đoạn phức tạp và thời gian cần thiết trung bình cho sản xuất từ 6-12 tháng. Từng lô vắc xin sản xuất/nhập khẩu đều phải được kiểm định trong nước và nước ngoài; chỉ được lưu hành khi kết quả kiểm định đạt yêu cầu. Mặt khác, do yêu cầu cao về công nghệ nên số lượng nhà sản xuất trên toàn thế giới ít...Ngoài ra, vắc xin phòng bệnh não mô cầu là vắc xin trong tiêm chủng dịch vụ nên việc tiên lượng, dự báo nhu cầu sử dụng loại vắc xin này rất khó dẫn đến việc dự trù vắc xin biến động hàng năm. Điều này gây nên tình trạng việc cung ứng vắc xin não mô cầu không ổn định.
Trước thực trạng trên, để đảm bảo cung ứng vắc xin phòng bệnh não mô cầu cho nhu cầu sử dụng của nhân dân, Cục Quản lý Dược yêu cầu sở y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các bệnh viện, viện có giường bệnh trực thuộc Bộ Y tế, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên có kế hoạch cụ thể trong việc dự trù, dự trữ, chủ động liên hệ kịp thời với nhà nhập khẩu, cung ứng để ký hợp đồng, đấu thầu, mua sắm nhằm bảo đảm kịp thời, đủ vắc xin phòng bệnh não mô cầu.
Cục Y tế dự phòng cung cấp các thông tin liên quan như: tình hình dịch tễ học (số ca, tuýp mắc phải) của bệnh não mô cầu tại Việt Nam trong thời gian gần đây; số lượng từng loại vắc xin phòng bệnh não mô cầu đã được sử dụng trong tiêm chủng tại Việt Nam 3 năm gần đây; dự kiến nhu cầu sử dụng vắc xin não mô cầu theo từng quý trong năm 2018, 2019 để các cơ sở nhập khẩu có thể chủ động đặt hàng sớm với nhà sản xuất, nhà cung ứng thuốc nước ngoài.
Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện cần thiết để kịp thời kiểm định vắc xin phòng bệnh não mô cầu ngay khi nhận được mẫu của cơ sở nhập khẩu, đảm bảo rút ngắn tối đa thời gian kiểm nghiệm, xuất xưởng lô vắc xin để nhanh chóng đưa vắc xin vào sử dụng.
