Thời gian qua, nhiều công trình thi công chậm tiến độ hoặc phải tạm dừng thi công do thiếu đất đắp, san lấp. Chính quyền địa phương cũng đã bổ sung quy hoạch, cấp phép cho nhiều mỏ đất được hoạt động để kịp thời đáp ứng nhu cầu của các công trình. Nhưng nghịch lý là nhiều chủ đầu tư, nhà thầu thi công lại khai thác đất ở những vị trí không được cấp phép để sử dụng làm vật liệu. Hoạt động khai thác khoáng sản chưa cấp phép để thi công dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước không chỉ có thể ảnh hưởng tới chất lượng, mà còn gây thất thu thuế.
Hiện nay, các công trình, dự án đang triển khai thi công có nhu cầu về đất làm vật liệu san lấp mặt bằng rất lớn, tuy nhiên, các điểm mỏ quy hoạch khoáng sản tại một số địa phương để làm vật liệu san lấp chưa có kế hoạch đấu giá quyền khai thác theo quy định. Quốc hội, Chính phủ đã ban hành các Nghị quyết về việc cho phép áp dụng các cơ chế đặc thù trong việc khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đối với một số dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo quy định pháp luật.
Với các mỏ khoáng sản được áp dụng cơ chế đặc thù, nhà thầu thi công dự án chỉ lập hồ sơ đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Tuy nhiên, vẫn phải áp dụng đúng các quy định có liên quan.
Bên cạnh tập trung tháo gỡ các vướng mắc liên quan tới các mỏ được cấp phép đặc thù, chính quyền các địa phương cũng đã thành lập nhiều đoàn công tác nhằm kiểm tra, giám sát và xử lý hành vi sử dụng vật liệu xây dựng vào mục khác.
Một vấn đề nữa là phần lớn các điểm mỏ đã được UBND tỉnh quy hoạch chủ yếu là đất sản xuất đã cấp cho người dân, trên đất đang có tài sản, cây cối, hoa màu. Theo Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành luật thì đối với dự án khai thác mỏ không thuộc đối tượng thu hồi đất mà việc bồi thường theo hình thức thỏa thuận tài sản trên đất thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình, cá nhân nên việc bồi thường, giải phóng mặt bằng sau khi trúng đấu giá gặp nhiều khó khăn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
