Tại Gia Lai trong vài năm trở lại đây xuất hiện hàng loạt các điểm khai thác khoáng sản từ quy mô nhỏ đến rất lớn. Bên cạnh việc buông lỏng quản lý tại các địa phương thì có một thực tế là công tác quản lý khoáng sản vẫn còn nhiều bất cập khiến các địa phương lúng túng.
Trên thực tế, nhu cầu về khoáng sản là rất lớn nhưng đến nay các điểm mỏ nhỏ lẻ vẫn chưa được đưa vào quy hoạch quản lý. Chế tài xử phạt trong quản lý tài nguyên khoáng sản vẫn còn những bất cập khiến nhiều cá nhân bất chấp khai thác và sẵn sàng nộp phạt khi cơ quan chức năng phát hiện. Hình thức xử phạt chưa đủ sức răn đe và sau khi xử phạt lại để cho đối tượng vi phạm tự xử lý tang vật đã tạo lỗ hổng lớn trong việc quản lý tài nguyên.
Một vấn đề khiến cho tình trạng khai thác khoáng sản trái phép khó được kiểm soát do công tác quy hoạch mỏ khoáng sản chưa theo kịp với nhu cầu thực tế. Với hàng loạt công trình giao thông, thuỷ lợi đến các dự án định cư, hơn 1 năm qua xã Ia Mơr huyện Chư Prông đã trở thành đại công trường xây dựng. Ngoài một số mỏ khai thác cát, đá xây dựng được cấp tạm để phục vụ một số công trình nhất định thì nhu cầu đất san lấp mặt bằng là rất lớn. Nhu cầu là thế nhưng do không có quy hoạch mỏ không được cấp phép dẫn đến tình trạng khai thác lậu tràn lan. Tình trạng khai thác khoáng sản vẫn diễn ra bởi vì có những vị trí nhỏ lẻ không đưa vào quy hoạch.
Sự buông lỏng trong quản lý khoáng sản không chỉ khiến cho tình trạng khai thác lậu tồn tại trong suốt thời gian qua mà còn làm thất thoát một nguồn thu đáng kể cho ngân sách nhà nước từ việc thất thu tiền cấp quyền khai thác và các loại thuế như thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên môi trường và phí bảo vệ môi trường. Chưa kể với tâm lý tận thu khi khai thác trái phép còn gây ra những hệ luỵ lớn cho môi trường về lâu dài.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!