Thanh tra Chính phủ mới ra Thông báo kết luận thanh tra số 65/TB-TTCP về Chuyên đề công tác quản lý nhà nước về giáo dục đào tạo tại Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công Thương và Ủy ban nhân dân 9 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Hà Nội, Hải Dương, Hải Phòng, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu). 

Theo kết quả thanh tra tại Bộ Giáo dục và Đào tạo, Thanh tra Chính phủ đã ghi nhận một số lĩnh vực thực hiện đạt kết quả tốt. Trong giai đoạn từ năm 2013-2016, sự nghiệp giáo dục đào tạo đạt được một số kết quả quan trọng như: Hệ thống giáo dục quốc dân từng bước được hoàn thiện; công tác đổi mới chương trình, phương pháp dạy học ở các cấp học theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; đổi mới công tác đánh giá, thi cử, nội dung giảng dạy toàn diện và gắn bó với thực tiễn hơn; xây dựng đội ngũ nhà giáo có trình độ ngày một nâng cao. 

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong giai đoạn này. Cụ thể, công tác xây dựng và rà soát, điều chỉnh các tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật trong giáo dục đào tạo còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn nhiều bất cập, cơ cấu không hợp lý, trình độ không đồng đều, chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục. 

Việc quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng, trong đó có mạng lưới các trường sư phạm chưa hoàn thành; việc tham mưu cho Chính phủ và ban hành bổ sung chính sách về lương, chế độ phụ cấp thâm niên và phụ cấp khác theo tính chất, kết quả và chất lượng công việc, phù hợp với vùng miền; chế độ ưu đãi đối với giáo viên, giảng viên, nhà giáo làm công tác quản lý giáo dục còn chậm. 

Công tác quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục chưa có sự phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương; chưa bám sát thực tế phát triển kinh tế, xã hội, sự phát triển dân số tự nhiên dẫn đến mạng lưới cơ sở giáo dục tuy có tăng nhưng chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, vẫn còn thiếu, chưa đủ tiêu chuẩn. 

Về biên chế sự nghiệp thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo tại các địa phương tồn tại việc giao chỉ tiêu biên chế chưa đúng với quy định hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Nội vụ, không đúng và đủ theo quy định về định mức số lượng người làm việc đối với từng cấp học. 

Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa thực hiện đầy đủ, thường xuyên công tác thanh, kiểm tra việc giao biên chế sự nghiệp giáo dục để kịp thời chấn chỉnh, yêu cầu các địa phương thực hiện đúng và đủ quy định pháp luật. 

Về thực hiện chế độ chính sách đối với nhà giáo, từ khi triển khai thực hiện các quy định của Luật Viên chức và Nghị định số 29/2012/NĐ-CP về tuyển dụng và quản lý viên chức đến thời điểm kiểm tra là 5 năm, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa ban hành văn bản quy định điều kiện, tiêu chuẩn, nội dung, hình thức thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp và quy chế xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp cho viên chức ngành giáo dục. 

Việc không tổ chức thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức ngành giáo dục trong thời gian dài gây tâm tư, tâm lý không yên tâm công tác trong bộ phận không nhỏ viên chức ngành giáo dục. 

Chưa ban hành quy định tiêu chuẩn các chức danh giáo viên làm căn cứ để tuyển dụng thực hiện chế độ làm việc, đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ và các chế độ chính sách khác theo quy định của pháp luật, theo quy định tại khoản 2, Điều 44, Quyết định số 70/2014/QĐ-TTg ngày 10/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Điều lệ trường đại học. 

Việc thực hiện chế độ lương, phụ cấp đối với nhà giáo còn tồn tại nhiều bất cập, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống, tâm lý, chất lượng công tác của bộ phận không nhỏ viên chức giáo dục. 

Việc kiến nghị, đề xuất về chế độ, chính sách đối với nhà giáo chưa được Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm đúng mức và kịp thời. 

* Công tác bổ nhiệm, quy hoạch cán bộ còn có hạn chế 

Về kết quả thanh tra tại Bộ Công Thương, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ Bộ chưa tăng cường thanh tra, kiểm tra đồng thời hướng dẫn các đơn vị trực thuộc thực hiện tốt công tác quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, phát triển nguồn nhân lực; công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ. 

Một số đơn vị trực thuộc bộ, bổ nhiệm người không thuộc diện quy hoạch, bổ nhiệm người thiếu tiêu chuẩn chức danh, thực hiện công khai không đúng quy định. 

Còn đối với 9 tỉnh, thành phố được thanh tra có thiếu sót trong việc giao chỉ tiêu không đúng định mức quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Nội vụ. Bổ nhiệm thừa cấp phó, bổ nhiệm người không thuộc diện quy hoạch, bổ nhiệm người thiếu tiêu chuẩn chức danh. Phòng Giáo dục và Đào tạo, Phòng Nội vụ cấp huyện không thực hiện đầy đủ chức năng nhiệm vụ theo phân cấp trong công tác cán bộ; tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ chưa được giải quyết. Nhiều địa phương nhiều năm không tổ chức tuyển dụng giáo viên mà ký hợp đồng lao động, đặc biệt có đơn vị ký hợp đồng với giáo viên, nhân viên thừa so với nhu cầu nhưng vẫn ký tiếp với số lượng lớn... 

* Kiến nghị ban hành bổ sung chính sách về tiền lương theo vị trí việc làm, trình độ đào tạo 

Về hướng xử lý, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính tham mưu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ ban hành bổ sung chính sách về tiền lương theo vị trí việc làm, trình độ đào tạo, chế độ phụ cấp thâm niên và phụ cấp khác theo tính chất, kết quả và chất lượng công việc, phù hợp với vùng, miền; chế độ ưu đãi với giáo viên, nhà giáo làm quản lý giáo dục. Đồng thời, nghiên cứu, sửa đổi văn bản liên quan đến định mức biên chế đối với cơ sở giáo dục công lập. 

Thanh tra Chính phủ kiến nghị ban hành văn bản quy định điều kiện, tiêu chuẩn, nội dung, hình thức, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp cho viên chức ngành giáo dục.  Đồng thời, Thanh tra Chính phủ đề nghị các địa phương kiểm điểm rút kinh nghiệm và có các biện pháp khắc phục những hạn chế, thiếu sót./.