Xã Early, huyện Sông Hinh của tỉnh Phú Yên có diện tích mía lên đến 1.800ha, chiếm đến hơn 26% diện tích vùng nguyên liệu của cả nhà máy đường Tuy Hòa. Cuộc sống của nông dân cả xã đều dựa vào cây mía. Những vụ trước và ngay cả vụ này, những diện tích không ký hoặc có ký hợp đồng bao tiêu với nhà máy, nông dân thường nhận tiền đầu tư của tư thương. Theo lý giải của nông dân trồng mía, cách làm này sẽ giúp họ dễ xoay trở tình thế: nếu nhà máy thu mua chậm như mọi năm thì họ còn bán được ở ngoài. Nhưng năm nay, giá đường giảm mạnh, các nhà máy ưu tiên thu mua mía của những hộ đã nhận tiền đầu tư. Đầu ra không có, đồng nghĩa với việc cả nông dân và tư thương đều bế tắc.

Hàng loạt cánh đồng mía lên đến hơn 1.000 ha đã chín, lá đã khô. Vậy nhưng mỗi ngày, xã Early chỉ được nhà máy cấp phiếu phát hơn 10ha. Bây giờ ở đây, 1 ha mía năng suất trên 60 tấn/ha, nông dân bán chỉ với giá 10 triệu đồng. Nhà nhà tìm cách bán tháo, còn tư thương không mua, vì mua thì chẳng biết bán đi đâu. Nông dân có hợp đồng tiêu thụ thì mòn mỏi chờ nhà máy. Nông dân không ký hợp đồng chỉ biết khóc trên đồng mía của mình.

* Video phóng sự "Phú Yên: Tư thương không mua, nông dân đốt mía"