Từ năm 2022 đến nay, trên cơ sở các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã triển khai xây dựng Đề án "Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do FTA" (còn gọi là FTA Index). Có thể hiểu, đây là bộ chỉ số đo lường mức độ thực thi, tận dụng các Hiệp định Thương mại tự do tại các địa phương và bộ ngành; thông qua đó, Chính phủ sẽ có giải pháp kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững, đáp ứng các tiêu chuẩn hội nhập. 

Tháng 9/2024, Trường Đại học Ngoại Thương đã được chọn để thực hiện điều tra, tổng hợp, phân tích dữ liệu và xây dựng Bộ Chỉ số FTA Index tại các địa phương. Việc xây dựng Bảng câu hỏi khảo sát cho doanh nghiệp, phương pháp khảo sát và phương pháp tính toán - được xem là những nội dung quan trọng để thực hiện Đề án này. Theo phương án đề xuất, trong lần đầu tiên triển khai, việc điều tra, khảo sát xây dựng bộ chỉ số FTA Index theo phương pháp chọn mẫu đối với 4.000 doanh nghiệp tại 63 tỉnh, thành phố có hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá. Các doanh nghiệp đảm bảo các tiêu chí chọn mẫu như: loại hình sở hữu và quy mô của doanh nghiệp, ngành sản xuất kinh doanh chính và số năm hoạt động thuộc một số ngành hàng liên quan đến tận dụng các FTA. Nội dung khảo sát xoay quanh việc tiếp cận thông tin về các FTA; thực hiện quy định pháp luật, đánh giá các vướng mắc trong quá trình tuân thủ pháp luật; việc triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp và thực hiện các cam kết về phát triển bền vững.

Hiện Việt Nam đang có nhiều bộ chỉ số như: Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI); Chỉ số hiệu quả Quản trị và Hành chính công cấp tỉnh (PAPI); Chỉ số đánh giá chuyển đổi số (DTI); Chỉ số đổi mới sáng tạo, v.v.. Mỗi bộ chỉ số có cách tiếp cận khác nhau, chính vì vậy, để đảm bảo việc xây dựng FTA Index được hiệu quả, "sát sườn" với thực tiễn, Bộ Công thương và các đơn vị, cơ quan chức năng đang tiếp tục tham vấn, lấy ý kiến góp ý của các chuyên gia, các Bộ, ban, ngành và các đối tượng có liên quan. Việc Bộ chỉ số FTA Index sớm "thành hình" cũng như triển khai một cách định kỳ sẽ giúp các bộ ngành, địa phương và doanh nghiệp hiểu mình hơn, qua đó cải thiện những tồn tại và có mục tiêu để phấn đấu, trong bối cảnh Việt Nam vẫn còn dư địa rất lớn để khai thác hiệu quả các thị trường FTA.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!